Ogłaszamy wielką akcję – konkurs „Złapać Wenus na gorącym uczynku!” – Tranzyt Wenus w Wieruszowie i Kępnie
Wieruszowski Dom Kultury, Radio SUD i Wieruszowskie Koło Astronomiczne WIERAS ogłaszają konkurs na wykonanie fotografii dokumentującej przejście Wenus po tarczy Słońca w dniu 6 czerwca 2012 r.
Zapraszamy wszystkich fotografów amatorów i profesjonalistów, uczniów szkół podstawowych i średnich i dorosłe osoby z Wieruszowa i Kępna i gmin przyległych do wielkiej akcji sfotografowania unikalnego w tym stuleciu Tranzytu Wenus. Tranzyt Wenus jest to przejście Wenus poprzez tarczę Słońca. Nastąpi on już za kilka dni w środę 6 czerwca wczesnym porankiem – w czasie wschodu Słońca i będzie widoczny jeszcze przez 2 godziny po wschodzie Słońca Dokładnie w Wieruszowie i Kępnie od godz. 04:34, IV kontakt 06:43 koniec – V kontakt 07:00. Następne takie wydarzenie nastąpi dopiero za 105 lat w grudniu w roku 2117 więc nikt z nas prawdopodobnie nie dożyje następnego tranzytu. Będziemy mogli pochwalić się naszym dzieciom, wnukom i prawnukom, że byliśmy świadkami Tranzytu Wenus w 21 –szym wieku i zrobiliśmy fotografię.
Najlepsze fotografie zostaną wyróżnione nagrodami a wszystkie wykonane prace będą zaprezentowane na wystawie w holu Urzędu Miasta Wieruszowa i Kępna we wrześniu br. Wyróżnione prace będą ponadto wysłane w październiku br. na konkurs fotograficzny- I ogólnopolski konkurs astrofotografii „Tranzyt Wenus” organizowany przez Astronomia Nova i Instytut Fizyki Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Wszyscy uczestnicy otrzymają specjalne certyfikaty upamiętniające uczestnictwo w tym wydarzeniu.
Fotografie w postaci odbitek – format pocztówkowy lub większy A4, A5 należy dostarczyć do sekretariatu Wieruszowskiego Domu Kultury lub do sekretariatu Radia SUD w kopercie z napisem „Tranzyt Wenus” w terminie do końca czerwca br. Na odwrocie fotografii należy podać imię i nazwisko autora, adres lub telefon, miejsce obserwacji, godzina obserwacji i sposób obserwacji. Najlepsze prace będą wysłane na konkurs fotograficzny- I ogólnopolski konkurs astrofotografii „Tranzyt Wenus” organizowany przez Astronomia Nova i Instytut Fizyki Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie.
Tranzyt jest to przejście Wenus na tle tarczy słońca. Z powodu specyficznego ułożenia względem siebie orbity Ziemi i orbity Wenus w biegu dookoła słońca oraz czasu obiegu tranzyt Wenus następuje co 105 i 120 lat po dwa – parami w odstępie 8 lat.
Pierwszymi ludźmi na świecie, którzy zobaczyli tranzyt Wenus byli Anglicy Jeremiah Horrocks i Wiliam Crabatree w roku 1639, którzy obliczyli to na podstawie danych Johannesa Keplera. Nigdy przedtem w całej historii świata nikt nigdy tranzytu Wenus nie widział.
Tranzyty w latach 1761 i 1769 zmobilizowały świat naukowy do wielu ekspedycji. Obserwacje tranzytu z wielu miejsc na świecie o znanych współrzędnych geograficznych i dokładne czasy kontaktów umożliwiły obliczenie odległości z Ziemi do Słońca, która przedtem absolutnie nie była znana nawet w największym przybliżeniu.
Bodaj najsłynniejszą i najlepiej opisaną z tych ekspedycji stała się brytyjska wyprawa na Tahiti, była to bowiem zarazem pierwsza z wypraw słynnego potem odkrywcy, porucznika Jamesa Cooka. Cook i pełniący rolę astronoma wyprawy Charles Green założyli na Tahiti i sąsiednich wyspach aż trzy prowizoryczne obserwatoria i wykonali pomiary czasów kontaktów. Green zmarł w drodze powrotnej, Cook przesłał jednak jego notatki z wynikami pomiarów do Royal Society. Wiele ekspedycji zakończyło się fiaskiem są na ten temat bardzo ciekawe historie.
Łącznie astronomowie otrzymali wyniki pomiarów z 63 różnych lokalizacji. Wyznaczana z nich paralaksa Słońca leżała pomiędzy 8,43 a 8,80 sekundy łuku. W roku 1771 Jerome Lalande dokonał starannej analizy danych z obydwu przejść, otrzymując w wyniku przedział od 8,55 do 8,63 sekundy, co odpowiada odległości Słońce-Ziemia równej 153±1 mln. km. Dokładność pozostawała więc wciąż znacznie poniżej oczekiwanej przez Halleya, ale był to przez wiele lat najlepszy dostępny pomiar jednostki astronomicznej.
Obserwacje tranzytów w 19-tym wieku poprawiły te obliczenia.
Obecnie tą metodą tranzytów setki planet pozasłonecznych odkryli astronomowie a tysiące tych planet odkrywa teleskop kosmiczny Keplera.
Najlepiej jest wykonać fotografię tranzytu Wenus za pomocą teleskopu z filtrem. Jednak można wykonać fotografię tranzytu również prostymi sposobami.
Astronom Bogdan Wszołek z Częstochowy podaje takie sposoby w liście do nas:
Drodzy Przyjaciele Astronomii, zrzeszeni w AN,
O poranku 6 czerwca 2012 można będzie obserwować w Polsce końcową fazę tranzytu Wenus. AN nie tylko ogłosiła międzynarodowy konkurs na najpiękniejszy dokument zdarzenia (www.astronomianova.org), ale także sama będzie próbować organizować akcje obserwacyjne otwierając się na szerokiego odbiorcę. Apeluję zatem o aktywność w zakresie organizacji stanowisk obserwacyjnych w swoich środowiskach. Wbrew pozorom, ta prosta obserwacja astronomiczna wiele może nauczyć tak organizatorów jak i biernych uczestników.
Zachęcam do korzystania z techniki camera obscura. Już samo przygotowanie tej kamery dużo uczy. Kto ma okno na wschód, wystarczy, że je zasłoni, a w zasłonie zostawi lub zrobi otworek – dziurkę (powiedzmy o średnicy 1 cm). W odległości 2-3 metrów od okna wystarczy postawić możliwie najbielszy ekran. Na ekranie pojawi się okrągły (odwrócony) obraz tarczy słonecznej. Podczas tranzytu zauważymy na tarczy ciemną kropkę. Rzecz możemy udokumentować zwykłym aparatem cyfrowym, nie istnieje ryzyko uszkodzenia wzroku, jednocześnie może obserwować/fotografować wiele osób.
Możemy też posłużyć się lornetką – najlepiej ze statywem. Jeśli lornetka jest mało dokładna to trzeba zasłonić jeden obiektyw. Lornetkę skierować na Słońce, a po stronie okularu w dogodnej odległości ustawić biały ekran. Wyostrzyć obraz i powinno być widać plamy i Wenus podczas jej tranzytu.
Osoby mające dostęp do lepszego sprzętu pewnie nie muszę instruować co robić i jak by zjawisko zaobserwować/udokumentować. Wszelkie relacje z przeprowadzonych obserwacji tranzytu chętnie opublikuję w Częstochowskim Kalendarzu Astronomicznym. Życzę dobrej pogody i udanej przygody z tranzytem Wenus oraz zachęcam gorąco do nadsyłania relacji. Pozdrawiam serdecznie, Bogdan Wszołek.
Również instrukcje jak zbudować łatwo camera obscura podane są na portalu astronomia.pl:
Mnóstwo wszelkich informacji możemy otrzymać po wpisaniu „tranzyt Wenus”
Do wyszukiwarki google.
UWAGA! PATRZENIE NA SŁOŃCE BEZPOŚREDNIO JEST ZABRONIONE
NIGDY NIE PATRZ NA SŁOŃCE BEZ ODPOWIEDNIEJ OCHRONY OCZU – MOŻESZ OŚLEPNĄĆ W CIĄGU KILKU SEKUND !
NIGDY NIE PATRZ NA SŁOŃCE PRZEZ TELESKOP LUB LORNETKĘ NAWET Z FILTREM – MOŻESZ STRACIĆ WZROK! MOŻNA TYLKO ROBIĆ ZDJĘCIA.
Oczywiście obserwacje będą możliwe pod warunkiem bezchmurnego nieba gdy Słońce nie będzie za chmurami.
Życzymy udanych obserwacji.
Organizatorzy konkursu: Wieruszowski Dom Kultury, Radio SUD, Wieruszowskie koło Astronomiczne WIERAS.
Kazimierz Błaszczak
Wersja elektroniczna gazety
