Nawiązując do publikacji mojego kolegi z dzielnicy Zbyszka Ciesielskiego, chciałbym uzupełnić częściowo historię teatru.
Teatr prowadził swoją działalność po wojnie na przełomie lat 40-tych i 50 –tych ubiegłego stulecia. Jak wspomniał Zbyszek, reżyserem teatru i jego duchem był Zygmunt Olbrych, a charakteryzatorem Leon Górka, który prowadził zakład fryzjerski przy ulicy Warszawskiej w budynku Wesołowskich. Obecnie jest to dom Damasiewiczów, w którym nadal funkcjonuje zakład fryzjerski. L. Górka wykonywał dla aktorów brody, wąsy i inne rekwizyty. Dekoracje przygotowywał Lucjan Stojecki, a malowaniem zajmował się Czesław Krupa.
Jednym z założycieli był również ojciec Zbyszka, Mietek Ciesielski, fryzjer, mający swój zakład we własnym domu przy ul. Nadrzecznej 27. Zespół aktorów miał różne profesje.
Trzon zespołu stanowili: Mieczysław Ciesielski, Janina Marysia Grądziel z d. Biczysko, Józef Biczysko, Celestyn Mieczysław Grądziel, Arkadiusz Badeński, Maria Hącia, Kazimiera Moch po ślubie Świeściak, Władysław Promny, Stefcia Krupa , Mietek Świeściak, Irena Biczysko , Wisia Polak, i Roman Hajzyng.
W zależności od ilości występujących osób w sztuce występowali i inni obywatele miasta Wieruszowa, m. in. Ewa Grądziel z d. Kluska, Janusz Bryłka, Antoni Magot, Alfred Lato, Stanisław Hącia, Tadeusz Bonisławski, a nawet w epizodycznych rolach występowali ;Marcel Kowalczyk ,Rysiu Grądziel i inni mieszkańcy Wieruszowa.
Pamiętam że z moją mamą byłem na bardzo zabawnej sztuce, chyba „Lekarz mimo woli” Moliera. Sala pokładała się ze śmiechu, gdy z bardzo dużą pompką – strzykawką leczono pacjenta dając mu lewatywę. Warto by popytać wśród starszych ludzi o historię i aktorów. Świadczyć mogą o tym te cztery zdjęcia, które są w posiadaniu naszej rodziny.
Część aktorów nie jest do tej pory rozpoznanych, a szkoda. Sądzę, że u ludzi mogą znajdować się i inne zdjęcia. Warto pokazać je żyjącym jeszcze aktorom, Kazimierze Świeściak, Józkowi Biczyskiemu, Celestynowi Mietkowi Grądzielowi (ukończył 89 lat) Marcelowi Kowalczykowi i innym.
A jak wyglądał teatr?
Teatr mieścił się w budynku Ochotniczej Straży Pożarnej na piętrze, gdzie obecnie jest kino „Słońce”. Scena znajdowała się od strony wschodniej. Posiadała stałą dekorację. Były to płyty o szerokości około 1 m i wysokości 2,5 – 2,7m obracające się o 180o.
Z jednej strony namalowane były ściany mieszkania – pokoju, co widać na zdjęciach. Na drugiej stronie był las – zagajnik. Bardzo dobrze pamiętam namalowany zagajnik brzozowy. Kilka takich płyt miało otwierane drzwi i okna (dobrze widoczne na zdjęciu chóru „Lira”). Resztę dekoracji wykonywano w zależności od granej sztuki co widać na zdjęciu z „Zemsty” A. Fredry –dorobiony mur. Płyty te w czasie wesel były demontowane (wyjmowane z jarzma) i służyły jako stoły. Scena wznosiła się około 1 m wyżej w stosunku do dużej sali, tak że była dobra widoczność z każdego miejsca. W przerwach między aktami wietrzono salę otwierając okna (obecnie zamurowane). Sala straży pożarnej służyła również chórowi „Lira”(też warto by poświęcić mu oddzielny reportaż) . W latach powojennych na tej scenie przedstawiano „Jasełki”.
Repertuar był rozrywkowy: A. Fredro, Molier, Fr. Zabłocki, G. Zapolska. Z relacji Państwa Biczysków, Kazimiery Świeściak i Marcela Kowalczyka dowiedziałem się że najpóźniej zaczęto grać sztukę Moliera „Skąpiec”. W celu doskonalenia warsztatu aktorskiego kilka osób wraz z reżyserem Z. Olbrychem i L. Stojeckim pojechało do Wrocławia do zawodowego teatru na to przedstawienie. Podpatrzyli jak wygląda scenografia i gra aktorów.
Wrocławską scenografię prawie w całości zastosowano w Wieruszowie. Jest to jedna z trudniejszych sztuk dla aktorów zawodowych, a co dopiero dla amatorów. Jednak sprostali zadaniu o czym mogą świadczyć występy gościnne w innych miejscowościach m. in. w Wieluniu, Lututowie, Podzamczu. Teatr zakończył swoją działalność w 1954 roku.
Piotr Grądziel
Ps. Jest jeszcze ostatnia szansa zweryfikowania i uzupełnienia naszej wiedzy o działalności teatru i ich twórcach , póki żyją aktorzy. Może ktoś ma zdjęcia ze „Skąpca”?.
Zdj.1. Pierwszy szereg; Antoni Magot?, Ewa Grądziel, Irena Biczysko z.d. Majszak, Arkadiusz Badeński, Janina Marysia Grądziel, Alfred Lato, Maria Hącia „Kruszynka”, Drugi szereg; Mieczysław Ciesielski, Józef Bonisławski, n.z., Celestyn Mieczysław Grądziel, n.z.
Zdj.2. Mieczysław Ciesielski, Mietek Świeściak, Stefania Krupa, Władek Promny, Wisia Polak , Józef Biczysko, Janusz Bryłka ?, Kazimiera Moch – Świeściak, Roman Hajzyng, Celestyn Mietek Grądziel, siedzą ,n.z. i Bogdan Dwarakowski? Zdjęcie z przedstawienia „Lekarz mimo woli” Moliera.
Zdj.3. Antoni Magot?, Arkadiusz Badeński, Alfred Lato, Janina Marysia Grądziel, murarz , Maria Hącia, Tadeusz Promny czy może Stanisław Hącia. Na drugim planie na murze granicznym aktorzy nieznani. zdjęcie z ‘Zemsty” Aleksandra Fredry
Zdj.4. Mieczysław Świeściak ,Stefania Krupa, Władysław Promny, Wisia Polak, Roman Hajzyng, Józef Biczysko. Zdjęcie z przedstawienia „Lekarz mimo woli”.
Poniżej chór „Lira” Z tyłu widoczne zdemontowane pojedyncze elementy stałej dekoracji sceny. Na drugim zdjęciu „Jasełka” -1946 rok. Prowadził ks. Stefan Bareła.
Wersja elektroniczna gazety
