Darmowe porady prawne – Zwolnienie lekarskie – kiedy i kto może kontrolować pracownika?

logo_kovacspartners-copy

 

„Darmowe porady prawne” – na mocy porozumienia zawartego pomiędzy Redakcją Ilustrowanego Tygodnika Powiatowego a wrocławską Kancelarią Prawną Kovacs & Partners Consulting Group rozpoczynamy cykl  artykułów dotyczących obowiązującego prawa i jego stosowania.

Zwolnienie lekarskie – kiedy i kto może kontrolować pracownika?

Jednym ze problemów przedsiębiorców pojawiających się w trakcie codziennej działalności jest nieuczciwe korzystanie przez pracowników ze zwolnień chorobowych. Zdarzają się bowiem przypadki, kiedy pracownik wykorzystuje możliwość zwolnienia z pracy na podstawie popularnego „L4” do załatwiania swoich prywatnych spraw, w tym nawet do wyjazdów wakacyjnych. Takie nieprawidłowe korzystanie ze zwolnienia najczęściej nigdy nie wychodzi na jaw oraz nie pociąga za sobą konsekwencji dla nieuczciwego pracownika. Niemniej jeśli pracodawca ma podejrzenia co do prawidłowego wykorzystania zwolnienia, może wykorzystać narzędzia zapewnione przez prawo do skontrolowania swojego pracownika. Nie muszą przy tym polegać wyłącznie na ZUSie.

I. Kontrolowanie pracowników na zwolnieniu lekarskim.

Zgodnie z art. 68 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( Dz. U. 60, poz. 636) uprawnienie do przeprowadzenia kontroli prawidłowego wykorzystania zwolnienia chorobowego przysługuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych oraz Pracodawcy – płatnikowi składek, który zgłosił do ubezpieczenie chorobowego powyżej 20 pracowników. Oznacza to, iż w pracownicy dużych przedsiębiorstw mogą się spodziewać, że kontrolę wykorzystania zwolnienia chorobowego przeprowadzi sam pracodawca. W przypadku mniejszych przedsiębiorstw taka kontrola może zostać przeprowadzona przez ZUS na wniosek pracodawcy.

W przeciwieństwie do kontroli wykorzystania zwolnienia chorobowego każdy pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia formalnej kontroli zaświadczeń lekarskich. Formalna kontrola zaświadczeń lekarskich polega na sprawdzeniu, czy zaświadczenie:
a) nie zostało sfałszowane lub
b) zostało wydane zgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich.

Jeżeli w wyniku kontroli przeprowadzonej przez pracodawcę zachodzi podejrzenie, że zaświadczenie lekarskie zostało sfałszowane, pracodawcamoże powinien wystąpić do lekarza leczącego pracownika zwolnionego o wyjaśnienie sprawy. W przypadku zaś podejrzenia, że zaświadczenie lekarskie wydane zostało niezgodnie z przepisami w sprawie zasad i trybu wystawiania zaświadczeń lekarskich, pracodawca może wystąpić o wyjaśnienie sprawy do najbliższego oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Najistotniejszą z punktu widzenia pracodawcy jak i pracownika jest jednak kontrola prawidłowego wykorzystania zwolnienia chorobowego. Jej celem jest zbadanie czy pracownik w okresie zwolnienia:
a) nie wykonuje pracy zarobkowej,
b) nie wykorzystuje zwolnienia lekarskiego od pracy w sposób niezgodny z jego celem.

Pracą zarobkową jest praca u innego pracodawcy, praca na podstawie umowy cywilnoprawnej czy w ramach własnej działalności gospodarczej. Wykorzystywanie zwolnienia w sposób niezgodny z jego celem zaś jest bardzo szerokim pojęciem. Można do niego zaliczyć właśnie np. wyjazdy wakacyjne czy załatwienie spraw urzędowych. To jednak nie wszystko. Pracownik powinien mieć na uwadze zalecenia lekarza wpisane do druku zwolnienia. Jeśli jest tam zalecenie pozostania w łóżku to kontrola, która ujawni, że pracownik chodzi, w tym również z domu, może prowadzić do stwierdzenia, iż wykorzystuje on zwolnienie lekarskie w sposób niezgodny z jego celem.

Sama kontrola musi zostać przeprowadzona zgodnie ze procedurą:

1. Pracodawca wyznacza oraz imiennie upoważnia określoną osobę do przeprowadzenia w jego imieniu kontroli prawidłowego wykorzystania zwolnienia chorobowego, także w miejscu zamieszkania pracownika, jego pobytu czasowego oraz miejscu zatrudnienia;

2. Z przeprowadzonej kontroli osoba kontrolująca sporządza protokół, w którym podaje na czym polega nieprawidłowe wykorzystanie zwolnienia lekarskiego od pracy. Protokół należy również przedłożyć pracownikowi, tak aby mógł się do niego odnieść, wnieść swoje uwagi oraz podpisać. Stanowi on podstawę do pozbawienia pracownika prawa do wynagrodzenia za czas zwolnienia chorobowego;

3. W razie wątpliwości czy zwolnienie jest wykorzystywane zgodnie z jego celem lub podejrzenia nieprawidłowego wydania zaświadczenia lekarskiego pracodawca może zwrócić się do ZUS w celu wyjaśnienia;

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż taka kontrola nie powinna naruszać prawa pracownika do prywatności, co może narazić pracodawcę na roszczenia pracownika o ochronę dóbr osobistych.

Gdy kontrola wykaże, iż zwolnienie jest wykorzystywane niezgodnie z jego przeznaczeniem pracownik traci prawo do zasiłku chorobowego oraz wynagrodzenia (jeśli okres zwolnienia nie przekroczył 33 dni w skali roku).

II. Rozwiązanie alternatywne

Nawet przy zastosowaniu powyższych uprawnień, u pracodawcy nadal może występować problem nieuczciwych zwolnień chorobowych. Szczególnie jeśli chodzi o maksymalnie kilkudniowe nieobecności w pracy.

Możliwym rozwiązaniem, stosowanym coraz częściej przez pracodawców, szczególnie średnich i dużych, jest rozmowa z pracownikiem.

Jej meritum koncentruje się nie na powodach nieobecności czy podejrzeniach oszustwa, a wspólnym rozważeniu przyczyn oraz możliwych usprawnień, które może wprowadzić pracodawca, tak aby zwiększyć ochronę zdrowia pracowników i ograniczyć ilość zwolnień.

Często właśnie taka rozmowa poruszająca w sposób zawoalowany problem nieuczciwie wykorzystywanych zwolnień chorobowych odnosi większy skutek niż bezpośrednie podważanie zasadności zwolnienia czy uprzedzenie o sankcjach jakie jako pracodawcy możemy wyciągnąć wobec pracownika.

Karol Banucha – Aplikant radcowski w kancelarii prawnej:

Kovacs & Partners Consulting Group 

www.kpcg.eu

logo_kovacspartners-copy

Ten wpis został opublikowany w kategorii Prawo. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments