Radostów, obecnie gmina Czastary, powiat wieruszowski, województwo łódzkie. Uzyskał lokację na prawach wiejskich w 1299 roku. Okres panowania Wacława II Króla Czech od 1278 do 1305 roku. Książę krakowski od 1291 roku, Król Polski od 1300 roku. Czas rozbicia dzielnicowego od 1138 za panowania Bolesława III Krzywoustego do koronacji na Króla Polski Władysława Łokietka w 1320 roku. Wieś u źródeł rzeki Oleśnicy, lewego dopływu rzeki Warty.
Mapa części ziemi wieluńskiej na przełomie XV i XVI wieku.
W okresie Królestwa Polskiego, lata 1815 – 1915 powiat wieluński, gm. Czastary, parafia Dzietrzkowice. Wioska licząca 57 domów mieszkalnych i 534 mieszkańców, osada rządowa 1 dom mieszkalny. W 1527 roku wieś rządowa ma 39 domów mieszkalnych i 396 mieszkańców. W 1303 Ubysław, kasztelan kaliski, nadał Radostów klasztorowi w Ołoboku. Radostów jeszcze na początku XVI wieku należy do parafii Łubnice. Następnie do parafii w Dzietrzkowice. W 1552 roku Radostów znajduje się w parafii Mieleszyn, własność klasztoru w Ołoboku. Mieszkańcy Radostowa w latach 1914 -1916 wznieśli murowany jednonawowy kościół z myślą utworzenia podwaliny własnej parafii.
To heroiczny wyczyn czasów wielkiej nadziei bohaterów tamtych lat, lat walki o odzyskanie wolnej niepodległej Ojczyzny. Rok 1914, to czas schyłku zniewolenia Polskiej Ziemi, zapoczątkowany kolejnymi rozbiorami naszej Ojczyzny w rok 1772, 1793 i 1795. W roku 1795 Polska przestaje istnieć na mapie Świata.
Po 123 latach w roku 1918, roku zakończenia I wojny światowej zniewolony kraj, Polska, Nasza Ojczyzna odzyskała wolność.
W 1920 roku (roku Cudu nad Wisłą) Radostów został przeniesiony do parafii w Żdżarach. W 1924 roku Radostów zostaje samodzielną parafią p.w. św. Rocha. Proboszczem zostaje ks. J. Barczyk.
Istniejący, niedawno wybudowany kościół okazuje się zbyt mały na potrzeby parafii. Proboszcz wraz z mieszkańcy podejmuje kolejne wyzwanie, wyzwanie okresu już wolnej Rzeczpospolitej. Nieświadomi nadejścia następnego okresu utraty wolnej niepodległej Ojczyzny rozpoczynają rozbudowę z przebudową kościoła parafialnego.
W 1939 roku, przed wybuchem drugiej wojny światowej kończą rozbudowę z przebudową pierwszego kościoła. Powstaje kościół na miarę przetrwania kilku wieków. Z pierwszego kościoła pozostaje tylko jego część przednia – fasada na głębokość 2,00 m, co ustaliłem podczas rozmowy w trakcie zwiedzania kościoła z ks. kanonikiem Henrykiem Sikorą, proboszczem parafii rzymskokatolickiej p.w. św. Rocha w Radostowie.
Obecnie, to kruchta z wejściem głównym do kościoła oddzielona filarami od nawy głównej. Z prawej strony kruchty strome schody drewniane, wejście na poziom empory.
W miejscu dawnych ścian bocznych kościoła wybudowano filary jako element oddzielenia powstałych dwóch naw bocznych. Nad nawą środkową zmniejszono kąt nachylenia połaci dachu zachowując jej podstawowy kształt.
Kościół w stylu klasycystycznym, systemu bazyliki, architektury sięgającej okresu starożytnego Rzymu z czasem dostosowanej formy obiektu na potrzeby chrześcijańskiego obrzędu liturgicznego. Budynek układu podłużnego z nawą główną wyższą od naw bocznych. W rzucie na bazie prostokąta. Posiada boczne okna ponad połacią dachu naw bocznych. Element ten to cecha systemu bazylikowego.
Okna stanowią dodatkowe oświetlenie wnętrza świątyni w części nawy głównej.
Nawa główna, miejsce gromadzenia wiernych ograniczona jest kruchtą (przedsionkiem) od strony wejścia głównego nad którą umieszczona jest empora, czyli chór muzyczny, jako odrębna kondygnacja, oraz łukiem tęczowym od strony prezbiterium.
Elementem stanowiącym oddzielenie nawy od prezbiterium, miejsca przeznaczonego dla duchowieństwa oraz służby liturgicznej.
Prezbiterium nie posiada apsydy. Apsyda to pomieszczenie za prezbiterium w kształcie półkoła, zamykające prezbiterium. Po obu stronach nawy głównej, środkowej znajdują się dwie nawy boczne oddzielone kolumnami od nawy głównej.
Kolumnami stanowiącymi oparcie podłużnego sklepienia łupkowego, elementu nośnego górnej części ściany nawy środkowej wraz z dachem i stropem tej nawy oraz stropu i dachu naw bocznych. To element konstrukcyjny budynku przenoszący obciążenia na fundament. Punkt oparcia sklepienia łupkowego, miejsca równoważenia sił horyzontalnych w przypadku filarów pośrednich. W skrajnych polach od strony kruchty i prezbiterium, obciążenia horyzontalnego i diagonalnego. Dach nad nawami bocznymi poniżej okien nawy głównej. Konstrukcja dachu naw bocznych jednospadowa.
Nad nawą główną dach dwuspadowy konstrukcji wieszarowej.
Strop drewniany. Konstrukcja dachu i belki stropowe to elementy współpracujące. Układ wieszarowy stanowi element przenoszący obciążenie połaci dachu. Stanowi także element podwieszenia belek stropowych w połowie jego rozpiętości. Belki stropowe – forma cięgna dla konstrukcji dachu równoważąca obciążenie rozporowe konstrukcji dachu (horyzontalne i diagonalne), przenosząc je w pionowe (wertykalne) z dachu i stropu na ściany nawy głównej. W tylnej części naw bocznych po obu stronach prezbiterium zostały wybudowane pomieszczenia. Z prawej strony patrząc od strony wejścia głównego do kościoła, w pomieszczeniu znajduje się kaplica przedpogrzebowa.
Z lewej strony zakrystia. Na ścianie prezbiterium znajdują się wizerunki świętych
z umieszczonym pośrodku napisem „Bądź wierny aż do śmierci a dam ci koronę żywota”, objawienie Jana 2.10. Nad wizerunkiem świętych, fragment pieśni narodowej, autorstwa Franciszka Karpińskiego wydanej w 1916 roku przez drukarnię w Kijowie:
„Święci, niebieskiej mieszkańcy krainy, do Was bieżymy w czasie złej godziny, których za własnych współziomków ogłasza Ojczyzna nasza.
Wspomnijcie, Bracia, na Waszych rodaków! Książęta niebios, na wszystkich Polaków!
Dobrego Boga błagajcie za nami Swymi prośbami.”
To głos prośby Narodu zniewolonej Ojczyzny do Świętych o wstawiennictwo u Boga za losy Polaków.
W zakończeniu lewej nawy znajduje się kaplica św. Rocha patrona Parafii.
Parametry kościoła – długość, szerokość:
• Nawa główna 9,85 x 7,75 m
• Nawa boczna 10.50 x 4,00 m
• Prezbiterium 7,00 x 6.52 m
• Kruchta 2,00 x 7,70 m
Wysokość:
• Nawy głównej i prezbiterium 8,10 m
• Nawy boczne 4,10 m
• Kruchty 4,37 m
• Łuku tęczowego 7,45 m
• Kościoła w kalenicy 9,50 m
• Kościoła z krzyżem ok. 14.50 m
Kościół konsekrowany był w 1957 roku.
W fasadzie kościoła nad głównym wejściem znajdują się dwie nisze (wgłębienia).
W niższej większej obecnie ustawiona jest figura Najświętszego Serca Pana Jezusa. W górnej mniejszej figura św. Michał Archanioł. Z otoczenia kościoła zachowała się brama wejściowa na plac kościelny i dzwonnica w dolnym fragmencie. Pierwotnie była niższa, która z czasem została nadbudowana.
Po drugiej strony ulicy wybudowana została na początku ubiegłego stulecia plebania drewniana. Prawdopodobnie jest to leśniczówka którą rozebrano i odbudowano na potrzeby parafii jako plebania.
Niedaleko kościoła w kierunku południowym znajduje się cmentarz parafialny, miejsce pochówku większości mieszkańców, twórców tej historii. Miejsce z którego widoczna jest panorama wsi.
Do dnia dzisiejszego zachował się dom wiejska z końca XIX wieku. Budynek jednej z wielu rodzin – mieszkańców wsi Radostów okresu XIX wieki.
Budynek konstrukcji drewnianej pierwotnie pokryty szczechą. Dom dwuizbowy z przedsionkiem architektury sięgającej okresu kolebki Państwa Polskiego czasu dynastii Piastów, roku 1000. Własność mieszkańców urodzonych, mężczyzna w 1879 roku. Kobieta w 1883 roku. Miało to miejsce w dwadzieścia lat po Powstaniu Styczniowym – rok 1863.
Okresu nierównej, bohaterskiej walki o wolność i niepodległość ukochanej Ojczyzny. Okresu Królestwa Polskiego lata 1815-1915, będącego pod wpływem Imperium rosyjskim. Prochy obojga mieszkańców spoczywają na pobliskim cmentarzu. Ich następcy, drugie pokolenie zamieszkujące ten budynek kontynuują tradycje rodzinne. Obojga również spoczywają na pobliskim cmentarzu. Na poniższym zdjęciu jest jedna z opisywanych osób. To kobieta pierwsza z lewej strony drugiego rzędu.
Zdjęcie z okresu drugiej wojny światowej zrobione niedaleko miejscowości Kluczbork.
Mężczyzna lata swojej młodości przepracował poza granicami swojej ojczyzny.
Trzecie i czwarte pokolenie to już mieszkańcy miejscowości Lututów.
Społeczeństwo obu miejscowości łączy podobna historia. Podobny okres budowy kościoła na miarę kilku pokoleń, ambitnej formy architektonicznej, chociaż w odmiennych stylach, lecz budowanych w tej samej rzeczywistości, z tą samą determinacją, tym samym duchem i poczuciem wolnej, niepodległej Ojczyzny, potrzebą posiadania godnej świątyni. Pokolenia te realizując swoje wartości, sięgały wyżyn ludzkich możliwości tamtych lat. To ta sama rzeczywistość i tacy sami bohaterowie.
Dzisiaj zauważalna jest troska, szacunek i dbałość o świątynię, świątynię jako budynek również wartości historycznej. Widoczna jest także kontynuacja wartości pokoleń minionych lat.
Marek Zgadzaj
Dokumenty źródłowe:
1. Podręcznik do nauki historii na drugą klasę gimnazjum -wydanie Lwów Wydawnictwo Zakładu Narodowego Imienia Ossolińskiego 1934 rok
2. Mapa – fragment ziemi wieluńskiej XV-XVI w. Słownik historyczno-geograficzny Ziem Polskich w średniowieczu
3. Analiza własna
4. Zdjęcia historyczne – zbiór rodzinny
5. Zdjęcia współczesne – autor
P.S.
Za pośrednictwem gazety ITP dziękuję ks. Henrykowi Sikorze Proboszczowi Parafii p.w. św. Rocha za poświęcony czas w chwili mojego pobytu w kościele oraz za merytoryczną i życzliwą rozmowie na temat kościoła w Radostowie.
Wersja elektroniczna gazety
