Kapliczka przydrożna – Rybka, dawniej parafia Lututów

Rybka- do 2005 roku, wieś nazwa Rybka Lututowska. Dzisiaj parafia Ostrówek. Do połowy ubiegłego stulecia parafia Lututów. Wieś wzdłuż drogi relacji Lututów – Galewice. Ograniczona z dwóch stron, na wjeździe i wyjeździe kompleksem leśnym. Droga – jej początku nawierzchni piaskowej. Dziś o nawierzchni asfaltowej.

Od strony południowej obudowana zabudową zagrodową. Strona północna to kompleks rozległych pól i łąk. Rok 1918 koniec pierwszej wojny światowej. To, jak wynika z wypowiedzi moich rozmówców prawdopodobny okres budowy tego co najstarsze w spokojnej, zadbanej wsi. Wsi niegdyś posiadającej szkołę nauczania podstawowego w budynku istniejącym do dziś, lokalizacji u podnóża znacznego wzniesienia na skraju kompleksu leśnego na wyjeździe po prawej stronie, jadąc od Lututowa.

Po tej samej stronie drogi, lecz dużo wcześniej, to co najstarsze – mała drewniana formy domkowej, rzadko spotykana, jednonawowa, prostej surowej architektury sięgającej okres późnego średniowiecza, budząca u obserwatora w chwili jej dostrzeżenia szacunek, niewielka budowla kultowa – kapliczka. Teren jej otoczenia ogrodzony drewnianym niskim płotem. Na tle frontowych jej naroży, tuż za ogrodzeniem widoczne bukiety nasady kolorowych kwiatów.

Kapliczka o podstawie kwadratu z dachem czterospadowym. Jego zwieńczenie – wieżyczka z osadzonym krzyżem. Od 1962 roku dach pokryty blachą. Miejsce niezliczonego ruchu ludzkiej ręki na znak krzyża, wyraz wiary przybysza lub mieszkańca przechodzącego lub przyjeżdżającego w jej pobliżu. To miejsce wspomnień, zadumy, modlitwy, miejsce wiary i pamięci, ale i miejsce możliwości wglądu we wnętrze polskiej architektury, widoku pracy ludzkich rąk minionych lat. Unikatowa nielicznie już spotykana przy polskich drogach drewniana kapliczka przydrożna formy domkowej.

Wnętrze jednonawowe z ołtarzem na wprost oszklonych drzwi wejściowych, ozdobionym kwiatami. W ołtarzu dość stary obraz z wizerunkiem Najświętszego Serca Pana Jezusa.

Możliwe, że stary jak i ta kapliczka. Po jego obu stronach młodsze dwa obrazy wizerunku Matki Boskiej.
Na lewo od wejścia na bocznej ścianie umieszczony stary obraz wizerunku Matki Boskiej Karmiącej.

Na prawo od wejścia na ścianie tuż przy ścianie z wejściem do tej kapliczki zawieszony krzyż.

 

 

 

Krzyż, w minionym okresie niesiony na początku konduktu żałobnego, formowanego do końca ubiegłego stulecia przed domem rodzinnym zmarłego skąd ruszał w swą ostatnią drogę na cmentarz – miejsce złożenia szczątków doczesnych na wieczne spoczywanie. Ściany wnętrza kaplicy w kolorze białym.

 

 

Kaplica w dziejach swej historii trzykrotnie ustawiana w okolicy dzisiejszej lokalizacji. Pierwotne miejsce jej budowy w otoczeniu dwóch kasztanów dużo bliżej osi drogi wówczas o jednym pasie i nawierzchni piaskowej. Możliwe, że sięgająca czasu roku 1901, kiedy to w Lututowie istniał jeszcze kościół drewniany pod wezwaniem św. Trójcy i św. Mateusza Apostoła. Czas dorocznego odpust św. Józefa, kiedy liczne tłumy pobożnych przybywały do Lututowa w guberni kaliskiej, gdzie znajdował się w wielkim ołtarzu śliczny obraz – Oblubieńca Najświętszej Panny Marii, ufundowany przez Karola Przybycienia, gospodarza z Piask.

W okresie drugiej wojnę światowej przeniesiona celem ocalenia przed fanatycznym pędem Niemiec hitlerowskich niszczenia symboli wiary chrześcijańskiej na posesję gospodarstwa rolnego. Chwilowo pozbawiona symboli stanowiła formę szopy drewnianej. Po wojnie wraca na swoje miejsce. W chwili budowy drogi dwukierunkowej zostaje przesunięta w głąb przydrożnej łąki. Zostają wycięte dwa kasztany stojące w pasie drogi. Przy kaplicy dokonano nasady nowych drzew. Możliwe, że kapliczka powstała w okresie początku II RP jako wotum wdzięczności za odzyskanie wolności przez Polskę. Dar miejscowej ludności na znak odzyskania wolnej niepodległej Ojczyzny po 123. latach niewoli i braku Polski na mapie Europy. Charakterystycznym symbolem tego wyznania to wizerunek Najświętszego Serca Pana Jezusa. Czy tak było, już się nie dowiemy.

Jedno jest pewne. Drewniana kapliczka mimo upływu czasu nadal panuje na swoim miejscu w obrębie krawędzi drogi biegnącej przez wieś, jako symbol wiary, na chwałę swoją, mieszkańców wsi i pamięci jej budowniczych.

Marek Zgadzaj

foto: Marek Zgadzaj
materiały źródłowe:
Gazeta Zorza z 1901 r.
Dokumenty archiwalne parafii Lututów
Ten wpis został opublikowany w kategorii Rybka. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments