Artefakt – świadek rozwoju postępu technologii minionych lat w Lututowie i miejsce jego przetrwania uwiecznione w technologii cyfrowej

Artykuł — „Lututów – mała elektrownia, pierwszy prąd z lokalnego źródła”, zawiera opis jednej z pierwszych elektrowni na świecie i jednej z nielicznych w okolicy.

 

 

W artykule tym słowami – „W Lututowie już po dwudziestu ośmiu latach wybudowania pierwszej elektrowni na świecie w 1882 roku w Nowym Jorku, która dostarczała prąd stały o napięciu 110 V i trzydzieści jeden lat po opatentowaniu żarówki przez Edisona w 1879 roku, powstaje mała lokalna elektrownia. Budowę rozpoczęto około 1910 roku. W okresie schyłku Królestwa Polskiego i początku II Rzeczypospolitej……”, wyraziłem opis tego historycznego przedsięwzięcia, fakt dotykania szczytu techniki okresu minionych lat przez społeczeństwo Lututowa początku okresu ubiegłego stulecia.

Dzisiaj w trosce o uwiecznienie odkrytego detalu – jednego z istniejących fizycznie przedmiotów, światka stosowanej techniki minionych lat na tej ziemi, dzięki uprzejmości mieszkańca Lututowa mogę opisać i udostępnić widok tego, co stanowiło cząstkę minionej rzeczywistości, tego co przeminęło bezpowrotnie w przestrzeni krajobrazu miasta Lututów. Zostało ukryte pod zabudową – widoku współcześnie zagospodarowanej przestrzeni – masami obiektów dzisiejszej architektury. Formy zabudowy jakże odmiennej od tej po której ocalał mały przedmiot i ukryte resztki w ziemi tego miasta.

Wspomniany artefakt to kawałek płyty uszczelniającej – Klinger z oryginalnym wytłoczonym napisem „Klingerit”.

Materiału stosowanego do dziś w produkcji uszczelek. Jego ówczesne zastosowanie w naszym przypadku to element uszczelki zbiornika na holzgas – gaz drzewny produkowany w procesie zgazowania, z drewna w urządzeniu zwanym gazogeneratorem. Urządzenia wspomnianej elektrowni. Ten kawałek płytki to nie tylko świadek minionej epoki i istnienia obiektu–miejsca jego osadzenia. To materia możliwa do dotknięcia dzisiaj.

To również świadek jakości, dokładności i trwałości wykonania wyrobu, techniki tamtej epoki. Wytłoczony napis „Klingerit” na wierzchniej płaszczyźnie materiału, styl jego czcionki świadczy o przypisywaniu dużej staranności do jakości i estetyki w procesie wyrobu danego materiału — jakże rzadko dziś już spotykanej. Miejsce znalezienia historycznego już dziś kawałka materii pod względem czasu i staranności wykonania to lokalizacja dawnej elektrowni nieistniejącej już od czasu okresu drugiej wojny światowej.

Miejsca osadzenia fundamentów zabudowy obiektów współczesnej architektury. Dawny teren działki własność rodziny Kurnatowskich, lokalizacji pomiędzy ulicą Klonowska i Złoczewska – na wysokości dziedzińca zespołu po byłym dworze – obecnie – Zespół Szkół Centrum Kształcenia w Lututowie.

Marek Zgadzaj
Ten wpis został opublikowany w kategorii Lututów. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments