W 1797 roku – dwa lata po III rozbiorze Polski (1795) – ostatniego z trzech, wybudowano w Parafii Lututów trzeci drewniany kościół. W latach 1844–1891 proboszczem Parafii Lututów po ks. Jakubie Chrzanowskim (1789-1799) i ks. Marcinie Gumkowskim (1800-1843) zostaje ks. Łukasz Dobrowolski, urodzony 18 października 1814 roku.
Święcenia otrzymał w 1833 roku. Był trzecim Proboszczem Parafii Lututów w pierwszych latach zaboru państwa polskiego, i pierwszym po nadaniu praw miejskich dla Lututowa (1843). Jest zarazem Proboszczem o najdłuższej posłudze duszpasterskiej w dziejach Parafii Lututów – 47 lat.
Dla Lututowa poświęcił całe swoje życie duszpasterskie. Tutaj żył, mieszkał, nauczał i głosił słowo Boże do ostatnich dni swojego życia. Zmarł w Lututowie 22 lutego 1891 roku. W dniu 18 października b.r. minęła 207. rocznica jego narodzin, a 22 lutego 2022 roku będzie 131. rocznica jego śmierci.
Dnia 22 stycznia 1863 w Królestwie Polskim oraz 1 lutego 1863 na Litwie, wybuchło powstanie styczniowe i trwało 18 miesięcy do jesieni 1864 roku. W dniu 15 czerwca 1863 roku odbyła się krwawa bitwa polskich Kosynierów z Moskalami pod Lututowem w twz. Koziołku. Lututów z końcem Powstania Styczniowego traci prawa miejskie. To za tego proboszcza w 1865 roku w księdze parafialnej zmarłych został odnotowany akt zgonu trzech Powstańców poległych w bitwie pod Lututowem — Ottomara von Unrucha, Jana Jurka i Macieja Michalaka.
Na rok przed wybuchem powstania w dniu 13/25 czerwca 1862 w Dzienniku Powszechnym nr 140 – Pismo Urzędowe, Polityczne i Naukowe została ogłoszona przez Naczelnika Powiatu Wieluńskiego licytacja in minus na budowę nowego domu drewnianego, dla sług kościelnych w m. Lututów od sumy anszlagowej rs. 853 kop. 12 1/2, i obórki także drewnianej od sumy anszlagowej rs. 102 kop. 73 3/4, razem rs. 955 kop. 86 1/4.
Oryginał nagłówka gazety i ogłoszenia
Obiekty te budowane były bezpośrednio przy obejściu kościoła. Zamieszkiwane były przez osoby danej miejscowości. Osoby te zajmowały się posługą kościelną. W Lututowie o ile doszło do realizacji tego zadania, budynki mogły być wybudowane w okolicy ulicy Gimnazjalnej. Być może uda się gdzieś w archiwach dotrzeć do tej informacji. W latach tych przy kościołach powstawały szpitale, przytułki oraz szkoły. Kościół brał czynny udział w edukacji wspólnoty terytorialnej. Został odnowiony staraniem ks. Łukasza Dobrowolskiego trzeci na ziemi lututowskiej kościół drewniany. To również okres początku cmentarza nowego twz. „polowym” na wzniesieniu przy drodze w kierunku Łęk Dużych, a także początek końca cmentarza przykościelnego.
Pomimo utraty wolnej Polski – zniknięciu jej na 123 lata z mapy Europy, życie w parafii przebiegało na miarę chwili i możliwości mieszkańców. Był to okres burzliwy i ciężki w dziejach państwa polskiego i zarazem mieszkańców Lututowa. Jednak życie codzienne rządziło się swoimi zasadami i na miarę możliwości – choć pod jarzmem obcego mocarstwa – toczyło się według potrzeb, chęci i marzeń mieszkańców.
Od 1891 do 1918 roku – roku odzyskania wolnej niepodległej Polski, kolejno po ks. Łukaszu Dobrowolskim w Parafii Lututów funkcję Proboszcza pełnili:
– ks. Rajmund Kamiński (1892-1985)
– ks. Julian Pieczyński (1895-brak daty)
– ks. Apolinary Lutoborski (1899-1908)
– ks. Kazimierz Ucieklak (1908-1922)
Ks. Kazimierz Ucieklak był inicjator budowy kościoła murowanego-czwartego na tej ziemi. Wybudowanego w latach (1910-1917) w okresie trwania I wojny światowej (1914-1918). Dużo Lututów zawdzięcza również w tym okresie ks. Apolinaremu Lutoborskiemu. Ale to już opisałem.
Marek Zgadzaj
Dokumenty źródłowe:
1. Akta parafialne
2. Dziennik Powszechny 1862 r nr 140
3. Analiza własna
Wersja elektroniczna gazety
Ksiądz Julian Pieczyński przebywał na parafii w Lututowie co najmniej do 4. października 1897 roku, od, 6. października 1897 do co najmniej 5. maja 1898 (podpisany prze niego akt urodzenia) urzęduje na parafii w Lututowie ks. Stanisław Frąckiewicz, a już od 8. maja 1898 rozpoczyna urzędowanie ks. Apolinary Lutoborski (podpisany prze niego akt urodzenia).