Krajowy Sekretariat Budownictwa i Przemysłu Drzewnego NSZZ „Solidarność” z siedzibą w Krakowie zrzesza organizacje zakładowe NSZZ „S” z branży budowlanej, materiałów budowlanych , przemysłu produkcji płyt drewnopochodnych , przemysłu meblowego oraz przemysłu drzewno-tartacznego.
W Radzie Sekretariatu zasiadają przedstawiciele organizacji związkowych „Solidarności” z terenu naszego powiatu. Przemysł produkcji płyt drewnopochodnych reprezentowany jest przez Piotra Mortę i Eugeniusza Tomaszka z Pfleiderer Prospan S.A natomiast przemył drzewno-tartaczny reprezentuje Zdzisław Wierzba – Tartak Tyble.
Tragiczna sytuacja w budownictwie, spowodowała wypracowanie przez Rade Sekretariatu stanowiska,(poniżej) które obrazuje sytuację w tej branży. Brak stosownych działań spowoduje niebawem jeszcze większą stagnacje w gospodarce ponieważ to właśnie ta branża jest kołem zamachowym rozwoju gospodarczego kraju.
„Branża budownictwa stanowi istotną część polskiej gospodarki przemysłowej. W branży zatrudnionych jest ogółem ponad 500 000 pracowników. Sytuacja w firmach budowlanych jest znacznie zróżnicowana. Cechami wspólnymi są silna konkurencja na rynku, ogromny wpływ globalnej gospodarki, silne wahania koniunktury światowej i europejskiej, niskie płace, „umowy śmieciowe”, praca na czas trwania kontraktu i rosnąca z każdym rokiem liczba nielegalnie zatrudnionych.
Wynagrodzenia są zróżnicowane szeregowi pracownicy zarabiali w 2011 – ok. 2500 zł; specjaliści – 3500 zł; zaś kierownicy – 5400 zł (dane Wynagrodzenia w budownictwie w 2011 roku raport firmy Sedlak & Sedlak). Dwie trzecie pracujących nie otrzymywało premii. Zatrudnionych w kilkuset tysiącach podmiotów gospodarczych w tym duża ilość jednoosobowych firm duża część pracowników zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych. Pozycja pracownika jest silnie zróżnicowana – od stabilnych, dobrze płatnych miejsc pracy w koncernach ponadnarodowych – do nędznych często zaniżonych wypłat lub braku wypłat za wykonaną pracę w małych firmach zatrudniających do 9 pracowników. Słabą stroną budownictwa jest również brak dialogu społecznego i brak reprezentatywnych organizacji pracodawców. Budownictwo osłabia (brak nowych kontraktów) brak rządowego programu budownictwa socjalnego skierowaną w stronę biedniejszej części społeczeństwa. Kryzys dotknął budownictwo w sposób szczególny – od dłuższego już czasu głośno jest o upadłościach firm budowlanych – przede wszystkim z polskim kapitałem. Weryfikacji wymaga prawo zamówień publicznych – cena nie może być tu elementem rozstrzygającym w przetargach na wykonawcę danych inwestycji. Według danych BCC 63,6 % realizowanych inwestycji infrastrukturalnych związanych z EURO 2012 zawarto po zaniżonych cenach. Gorzka rzeczywistość pokazała, że za pieniądze wynikające z umowy kontraktowej nie da się budować, nie generując strat. Eksperci oceniają że podczas obecnego kryzysu pracę może stracić nawet 150 do 200 000 pracowników. To trudna sytuacja kilkuset tysięcy pracowników i ich rodzin. Spadek produkcji budowlano-montażowej szacuje się w 2013 r. na 10 do 20 %.
Dlatego Rada Sekretariatu postuluje:
Likwidację kryterium najniższej ceny, która decyduje o wygraniu kontraktu. Obecnie to rozstrzygające w przetargach kryterium powoduje, że wykonawca, który wygrywa przetarg, teoretycznie nie musi mieć ani doświadczenia, czy zaplecza w postaci pracowników czy sprzętu, czy środków finansowych na realizację danej inwestycji. Aby utrzymać się na rynku , muszą decydować się na montaż materiałów gorszej jakości, oszczędzać na bezpieczeństwie pracowników lub wykonywać roboty nie zawsze zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, czego konsekwencją są wypadki przy pracy, zdarzenia potencjalnie wypadkowe czy budowlana prowizorka.
Wprowadzenie prekwalifikacji – przed rozstrzygnięciem przetargu startujące firmy będą badane czy dają gwarancje realizacji danego kontraktu – czyli aktualnej sytuacji finansowej, ich możliwości przerobowych 30 % prac w ramach sił własnych, organizacyjno – produkcyjnych, technicznych, zapewnienia odpowiednich warunków pracy.
Wprowadzenie do oferty przetargowej obowiązkowego elementu zapewnienia bezpiecznych warunków pracy – obecnie najwięcej oszczędności w firmach budowlanych odbywa się właśnie kosztem doboru gorszej jakości materiałów, obcięciem środków finansowych przeznaczonych na organizację bezpiecznych warunków pracy. W efekcie wciąż rośnie liczba wypadków przy pracy, statystyki ZUS mówią same za siebie – koszty związane
z odszkodowaniami i rehabilitacją rosną z roku na rok, obciążając budżet państwa i podatników.
Uwzględnienie elementu bezpieczeństwa realizacji już na etapie projektowania inwestycji.
Walkę o fundusze europejskie szczególnie te skierowane na rozwój infrastruktury i ich skuteczne wykorzystanie, co przyczyni się do podniesienia kultury bezpieczeństwa i podniesienia jakości realizacji, a także będzie miało wpływ na rozwój gospodarczy kraju.
Zachęcanie poprzez uproszczenie prawa inwestorów do inwestycji proprzemysłowych. Stworzenie systemu prawno–administracyjnego obejmującego całą branżę. Dotyczy to w szczególności zmian w obszarze prawa zamówień publicznych, prawa budowlanego, prawa geodezyjnego, zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych (zgłaszanie do ZUS pracownika już w pierwszym, a nie w 7, jak obecnie dniu pracy). W efekcie zmian legislacyjnych w prawie budowlanym powinien być „Kodeks budowlany”, nad którym pracuje obecnie powołana Komisja kodyfikacyjna.
Rozpoczęcie dialogu społecznego w kierunku zawarcia Ponadzakładowego Układu Zbiorowego Pracy obejmującego całą branżę.
Wdrożenie programu budownictwa mieszkaniowego w tym przede wszystkim socjalnego tj. społecznego budownictwa czynszowego realizowanego przez Rząd i lokalne samorządy. Obowiązek taki jest zawarty w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej Art. 75.
Wzmocnienie Państwa w obszarze systemu nadzoru i kontroli (w celu kontroli warunków pracy, legalności zatrudnienia, terminowości wypłacania wynagrodzeń, sprowadzanych i używanych podczas realizacji inwestycji maszyn, poprawności rozstrzyganych przetargów itd.), co przyczyni się do wyeliminowania nieuczciwej konkurencji, poprawi warunki pracy i płacy w obszarze branży budowlanej.
Według Rady należy niezwłocznie podjąć działania legislacyjno-programowe. Dlatego kierujemy nasze stanowisko do Premiera Rządu, Sejmu i Senatu Rzeczpospolitej, partnerów społecznych oraz partii politycznych w celu podjęcia konstruktywnych działań dla ratowania polskiego budownictwa”.
E. Tomaszek
Wersja elektroniczna gazety
