Dawne dzieje Rakowa

Izba Pamieci Raków

Kiedy dokładnie powstała wieś Raków w powiecie kępińskim, trudno dziś precyzyjnie określić. Wiadomo tylko, że wieś ta znajdująca się blisko Siemianic przy granicy wielkopolsko-śląskiej, założona została przez Arian w XVI wieku.

Wspomina o tym Seweryn Uruski w swym Herbarzu z 1906 r. s. 301, cytuję: „Wtedy to Arjanie, jak opiewa podanie , jeszcze śp. Jenerał Piotr hr. Szembek (1788-1866) zwykł był opowiadać, zbudowali w lesistej okolicy na pograniczu Szląska, dziś w powiecie ostrzeszowskim wieś Raków, nadając jej tę nazwę od miasteczka Rakowa, własności Lubienieckich, gdzie był główny zbór Arianów w Siemianicach zaś wystawili kościółek drewniany, później na katolicki przemianowany.W jego miejsce wzniósł jenerał Piotr piękny murowany kościół, w których sklepieniach znajdują się groby familijne Szembeków linii siemianickej. Około Rakowa znajdują się obok pogańskich jeszcze cmentarzysk, także i ariańskie.”- koniec cytatu.

Z tego wiarygodnego zapisu wynika, że nazwa wsi Raków nie pochodzi wcale od raków, ani od szlachcica Rakowskiego, tak jak do dziś mylnie głosi etymologia ludowa.
Arianie zwali się też Chrystianami, Unitarianami lub Braćmi Polskimi. W sprawach społecznych opowiadali się za radykalizmem anabaptystów, wysuwając program przebudowy społeczeństwa. Protestowali też przeciw wojnie i „mieczowemu urzędowi”. Nakłaniali do zniesienia pańszczyzny i do „zarabiania na chleb własnymi rękami”. Zwolennik arianizmu, kasztelan żarnowski Jan Siemieński założył na swych posiadłościach miasto Raków, dziś wieś w woj. Świętokrzyskim. Nazwa Raków pochodzi od herbu Jana Siemieńskiego- czerwonego raka na białym tle.Raków-miasto stało się metropolią „nowej gminy” i miał posłużyć za wzór miasta wprowadzającego w życie ideały Braci Polskich. Dziś istnieje w Polsce 18 miejscowości o nazwie Raków.

Następnie świętokrzyskie miasto Raków było własnością rodziny ariańskiej Lubienieckich. Żoną Stanisława Szembeka była Katarzyna z domu Lubieniecka. W 1544 r. wicestarostą w Bolesławcu n. Prosną, do którego należała wioska Słup-Słupów, był Jakub Siemieński.

On to wspólnie z Szembekami zmienił dotychczasową nazwę na Siemianice, na pamiątkę kasztelana Jana Siemieńskiego. Krewnym Katarzyny Szembekowej z domu Lubieniecka był Stanisław Lubieniecki (1623-75), znany pisarz ariański i historyk reformacji.
W 1661 r. opuścił on Polskę, zgodnie z uchwałą Sejmu z 1658 r. nakładającą w ciągu trzech lat opuścić kraj, albo nawrócić się na katolicyzm.

W Herbarzu A. Bonieckiego z 1901 r. (tem. VIII s. 39) jest wzmianka, że Stanisław Szembek w 1599 r. ze światem się rozstał, pojednawszy się wprzód za staraniem ks. Marcina Łaszcza. Jeśli (jezuity) z kościołem katolickim, od którego się był oddzielił idąc za „Genewskimi nowinkami”.

Później wsie Siemianice i Raków przejął starosta wieluński Męciński a następnie Aleksander Szembek w 1770 roku.
Następnie wsie te leżące przy granicy państwowej polsko-austriackiej kupiła Marianna Czerny herbu Nowina, córka kasztelana oświęcimskiego. Wyszła ona za mąż za Józefa Szembeka, któremu wniosła w wianie Siemianice i Raków.

Józef Szembek, konfederat barski w latach 1768-71, miecznik ostrzeszowski (1775), oraz kościuszkowiec z 1794 r., jako wróg innowierców, zmienił wszystkie nazwy w swoich dobrach związane z Arianami.
Przywrócił starą nazwę Słupów (Słup w 1239) a wieś Raków nazwał Czernidły Polskie, od nazwy panieńskiej swojej żony Marianny Czerny. Rzeczka Lubieczenia otrzymała nazwę Pomianka.

Najmłodszy syn Józefa Szembeka- hrabia Ignacy Szembek (zm. W 1835), cześnik ostrzeszowski, kawaler Orderów Orła Białego i św. Stanisława, poseł na Sejm czteroletni, którego rząd pruski zatwierdził w tytule hrabiego, zawsze pisał się ze Słupowa. Do dziś widnieje to na tablicy przy kościele w Siemianicach.

Starszym bratem hrabiego Ignacego Szembeka był hrabia Aleksander Szembek, łowczy ostrzeszowski 1778 r. generał i członek wysokiego stopnia loży masońskiej Wielki Wschód Narodowy. Legalnym synem hrabiego Ignacego Szembeka i Kunegundy Kolumna Walewskiej był generał hr. Piotr Szembek (1788-1866), kawaler Legii Honorowej i Orderu św. Stanisława. On to z inspiracji swojej żony protestantki Henrietty Becu de Tawernier dotychczasową nazwę wsi Słupów zmienił na poprzednia ariańską nazwę Siemianice. Również nazwę sąsiedniej wsi Czernidły Polskie zmienił na pierwotną Raków z czasów ariańskich, które istnieją do dziś.

Biologicznym synem hrabiego Ignacego Szembeka ze Słupowa oraz Marianny Nawrotowej z domu Olek z bliskich Czernideł Polskich (dziś Rakowa) był Paweł Nawrot vel Paweł Edmund Strzelecki (1797-1873). Paweł, który nie założył rodziny, był wybitnym polskim podróżnikiem, geologiem i badaczem obu Ameryk i Antypodów. Stale podkreślał, że jest hrabią, a w pamiętniku wspominał o wielkopolskich Czernidłach Polskich. W Australii istnieją polskie nazwy jego autorstwa: góra Kościuszki, góra Adyny i miejscowość Czernogóra na pamiątkę swojego miejsca urodzenia.

Hrabia Ignacy Szembek zmienił nielegalnie Pawłowi nazwisko na szlacheckie Strzelecki, aby mógł kształcić się w szkole Ojców Pijarów w Warszawie. Paweł Nawrot vel Paweł Edmund Strzelecki dla członków rodu Nawrotów z „Księstwa poznańskiego” w dwóch testamentach z Brazylii i Nowej Zelandii zapisał olbrzymi majątek wart wiele miliardów złotych.

Aby upamiętnić miejsce urodzenia w dniu 20.VII 1797 r. Pawła Nawrota vel Pawła Edmunda Strzeleckiego w Czernidłach Polskich dziś w Rakowie, należy ufundować tablicę na ścianie miejscowej Izby Pamięci.

Feliks Gruszka

foto. Izba pamięci w Rakowie.

Ten wpis został opublikowany w kategorii Kępno. Dodaj zakładkę do bezpośredniego odnośnika.
Subscribe
Powiadom o
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments