Wieczorem 6 października 2019 r. w Muzeum Ziemi Kępińskiej im. T.P. Potworowskiego w Kępnie miał miejsce wernisaż nowej wystawy czasowej pod hasłem „Pradzieje Ziemi Kępińskiej”.
Przed zwiedzaniem wystawy zebranych mieszkańców Kępna i okolic witała dyrektor kępińskiego muzeum Karolina Różewska. W kilku słowach opowiedziała o wystawie, która powstała dzięki współpracy Muzeum Archeologicznego w Poznaniu i Muzeum Ziemi Kępińskiej im. T.P. Potworowskiego w Kępnie oraz przedstawiła kuratorów wystawy.
Kuratorami wystawy są Antoni Czerwiński – adiunkt w Dziale Głównego Inwentaryzatora Zabytków Muzeum Archeologicznego w Poznaniu oraz Tomasz Tajnert – adiunkt w Muzeum Ziemi Kępińskiej im. T.P. Potworowskiego w Kępnie.
„W imieniu Muzeum Archeologicznego w Poznaniu zebranych witał kurator wystawy Antoni Czerwiński, przedstawiciel Muzeum Archeologicznego w Poznaniu, która to placówka jest opiekunem dużej części zabytków zgromadzonych na tej wystawie.
Pogoda dzisiaj nas nie rozpieszczała tym bardziej dziękuję za liczne przybycie i mam nadzieję, że nie będą państwo zawiedzeni i nie uznają państwo tego czasu za stracony. Zbiory archeologiczne z południowych rubieży Wielkopolski zaczęły trafiać do muzeum w Poznaniu już w XIX wieku w czasach kiedy wykopaliska miały charakter bardziej przygodowy niż naukowy a chciałoby się powiedzieć czasami rabunkowy.
Mijały dziesięciolecia a wraz z nimi rosły zbiory muzeum. Jednak otwarcie rogu obfitości nastąpiło w drugiej połowie lat dwudziestych XX wieku kiedy to na terenie miejscowości Laski odkryto wielkie wykopaliska na terenie cmentarzyska z okresy kultury łużyckiej.
Archeolodzy w latach 1925 – 1929 odkryli tam liczne naczynia ceramiczne, narzędzia krzemienne oraz ozdoby z brązu, które stanowią trzon dzisiejszej wystawy. Razem z Tomaszem Tajnertem zadaliśmy sobie tyle trudu z powodu po pierwsze, aby nadać tym zabytkom charakter wydobyć je na światło dzienne i umożliwić im ekspozycje w miejscu, gdzie faktycznie powinny się znajdować, a po drugie, żeby uświadomić wszystkim zwiedzającym, że archeologia nie jest domeną jedynie centralnych ośrodków i że w temacie archeologii wielkopolskiej nie można mówić jedynie przez pryzmat Poznania i Gniezna.
Podziękował tym wszystkim, bez których wystawa nie mogła, by się odbyć czyli pani dyrektor Karolinie Różewskiej, panu Tomaszowi Tajnertowi i nieobecnym na wernisażu pani dyrektor muzeum w Poznaniu prof. Marzenie Schmyt, głównym inwentaryzatorkom muzealiów”. – mówił na wstępie A. Czerwiński.
„Na naszej wystawie znajdują się tak naprawdę zabytki ze wszystkich epok począwszy od wczesnej epoki kamienia paleolitu poprzez mezolit, neolit, epokę brązu, żelaza aż po średniowiecze. Oprócz wspomnianych zabytków z Lasek, mamy zabytki w miejscowości Mechnice, Kępno, Trębaczów, Olszowa i pojedyncze cenne zabytki z innych stanowisk. Często były to przedmioty znalezione przez rolników czy kolekcjonerów lokalnych” dodał Tomasz Tajnert i zaprosili na zwiedzanie wystawy. pt. „Pradzieje Ziemi Kępińskiej”.
Wystawa dotyczy najdawniejszych dziejów Ziemi Kępińskiej począwszy od epoki kamienia do wczesnego średniowiecza. Część eksponatów znajdujących się na wystawie pochodzi ze zbiorów Muzeum Archeologicznego w Poznaniu. Zwiedzanie rozpoczęto w chronologicznym porządku począwszy od epoki kamienia aż po średniowiecze. Po wystawie zebrani wędrowali wspólnie z autorami wystawy zatrzymując się przy każdej gablocie i tablicach.
Z epoki kamienia na uwagę zasługuje m.in. głowica toporka kamiennego, motyka, toporek z poroża. Autorzy odpowiadali na szereg pytań zwiedzających związanych z zabytkami wydobytymi w miejscowościach w pobliżu okolic Kępna. Inne gabloty prezentują ozdoby z kultury łużyckiej ( spirale, bransolety, pierścionki, szpile). Oprócz wersji militarnej czy ozdobnej stanowiły one atrybut bogactwa, bowiem z kamienia przerzucono się na brąz. Przedmioty z brązu były wyznacznikiem społecznym.
Kolejna gablota to grzechotki z gliny, naszyjnik, jego paciorki wykonane ze szkła, brązowe tarczki ozdobne, guzik kościany, spiralna ozdoba z brązu, z kategorii militariów sztylet z brązu. Grzechotki pochodzą z wykopaliska w Laskach ( 1925 -29). Wykryto tam około 280 grobów ( w nich popielnice, naczynia ceramiczne, grzechotki gliniane).
Kolejna gablota urna twarzowa kultury pomorskiej. Dalej gablota w której znajdują się zabytki z epoki żelaza. Pierwsza kulturą, która zaczęła na naszych ziemiach wytapiać żelazo, była kultura łużycka. Zabytki, które udało się znaleźć w muzeum archeologicznym w Poznaniu są to : siekierka, grot włóczni i fragment szpili. Jak widać w porównaniu do zabytków z brązu, te z żelaza szybko korodują i dlatego nie zachowały się dostateczne dobrze do naszych czasów . Jednak broń z żelaza była twardsza i przez to skuteczniejsza na polu bitwy. Inny zabytek to głownia sztyletu pochodzi z wczesnej epoki brązu.
Następna gablota prezentuje zabytki z epoki średniowiecza z okresu polskiej państwowości – niewielki niepozorny pionowy kawałek kości, który pełni rolę wczesnego kręgla. Pozostałe zabytki w tej gablocie pochodzące z kępińskiego Kopca z miejsca w którym w 1262r. Przemysł II podpisał układ z Mściwojem II o darowaniu Pomorza. Ciekawym zabytkiem jest prawdopodobnie narzędzie kuchenne chochla z cedzakiem, dalej strzemiona, grot włóczni.
Potem każdy zwiedzający indywidualnie mógł zająć się tablicami chłonąć treści dotyczące epok i prześledzić na tablicy oś czasu. Rodzi się pytanie. Co kryje się pod pojęciem kultury archeologicznej, łużyckiej czy pomorskiej? To zbiór podobnych do siebie zabytków, które umożliwiają archeologom poznanie umiejętności i sposobu życia ludzi zamieszkujących dany teren w danym czasie. Zdecydowanie łatwiej posługiwać się archeologom określeniem chronologii poprzez kultury niż faktyczne epoki jak epoka brązu czy epoka żelaza.
Autorzy wystawy chętnie odpowiadali na liczne pytania zainteresowanych mieszkańców oglądających wystawę.
„Pomysł na wystawę zrodził się już ponad rok temu, w zasadzie od początku kiedy zostałem zatrudniony w muzeum takie pomysły chodziły mi po głowie, ale albo brakowało czasu, albo brakowało pieniędzy, albo jeszcze pojawiały się inne czynniki niesprzyjające. W końcu w tym roku znalazł się termin i pieniądze. Skontaktowałem się z kolegą z Muzeum Archeologicznego w Poznaniu i przygotowywaliśmy tą wystawę od kilku miesięcy, a dzisiaj mamy finał w postaci tego wernisażu. To jest część zbiorów muzeum, można powiedzieć kropla w morzu. Jeśli chodzi o zbiory archeologiczne to mamy bardzo dużo zabytków, ale zabytki z żelaza są ciekawsze, bo są rzadsze, a ceramika nie robi takiego wrażenia dla oglądających jak tego typu przedmioty prezentowane na dzisiejszej wystawie. Chciałbym zaprosić w imieniu własnym, kolegi i pani dyrektor wszystkich mieszkańców Kępna i okolicy oraz gości, którzy przyjeżdżają do naszego miasta do zwiedzenie nie tylko tej wystawy, ale całego muzeum. Liczymy na frekwencje.
Wystawa jest czynna od wtorku do piątku od godz. 10:00 do 16:00. W niedzielę też od 11:00 do 16:00. W poniedziałki i soboty muzeum jest nieczynne. Możliwe jest zwiedzanie wystawy z przewodnikiem z muzeum, który oprowadzi, wyjaśni i odpowie na pytania w czasie trwania wystawy od października do początku grudnia.
W grudniu planujemy wystawę o powstaniu wielkopolskim, będzie się składać z przedmiotów i pamiątek rodzinnych jakie mają mieszkańcy Kępna i okolic w swoich zbiorach. Przekazując je do muzeum na czas wystawy promują historię swoich przodków. Wielu Kępnian myśli, że to powstanie tu nie dotarło, a to nieprawda bo wielu ludzi stąd brało w nim udział. Dlatego promując pamiątki chcemy wejść we współpracę ze społecznością lokalną” mówił dla Ilustrowanego Tygodnika Powiatowego jeden z autorów wystawy Tomasz Tajnert.
MaŁa
Wersja elektroniczna gazety
