Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A) to ostra choroba zakaźna wywołana przez wirusa HAV, który namnaża się w komórkach wątroby aby następnie przedostać się do jelit i być wydalonym poza organizm wraz z kałem. Wirus ten jest odporny na działanie czynników zewnętrznych, tj. temperatury czy substancji chemicznych. Ludzie są jedynym rezerwuarem wirusa wywołującego WZW A, który przenoszony jest głównie drogą pokarmową.
Do zakażenia może dojść przez:
- kontakt bezpośredni z zakażonym człowiekiem (np. przeniesienie wirusa poprzez nie umyte po wyjściu z toalety ręce),
- najczęściej poprzez spożycie skażonego pożywienia (np. nie umytych owoców) i skażonej wody,
- kontakt seksualny z osobą zakażoną lub chorą.
- nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny.
WZW A określane jest również jako żółtaczka pokarmowa lub choroba brudnych rąk. U osób dorosłych częstym objawem zakażenia HAV jest żółtaczka objawiająca się zażółceniem skóry, spojówek, oddawaniem ciemnego moczu. Chorobie tej towarzyszą objawy ogólne, tj. gorączka, brak apetytu, nudności, wymioty. Objawy te pojawiają się 2–7 tygodni od momentu zakażenia i mogą trwać nawet przez wiele tygodni. U około 15% pacjentów objawy nawracają lub trwają ciągle nawet przez okres 6–9 miesięcy. U dzieci ponad 90% przypadków zakażenia tym wirusem przebiega bez objawów lub z objawami niespecyficznymi, bez żółtaczki. Osoby zakażone HAV są zakaźne nawet w okresie 2 tygodni przed pojawieniem się u nich pierwszych objawów i około tygodnia (czasem więcej) po ich ustąpieniu.
Zakażenia WZW A najczęściej występują na terenach o złym stanie sanitarnym, wśród osób nie przestrzegających higieny (kraje Afryki, Ameryki Południowej i Centralnej, Azja, Europa Wschodnia). Zapewnienie w Polsce powszechnego dostępu do wody pitnej poddawanej uzdatnianiu oraz wprowadzenie kanalizowania wsi i małych miast spowodowało, że od lat dziewięćdziesiątych występuje niska zachorowalność na WZW A, przy czym nie obserwuje się dużych ognisk epidemicznych, a jedynie pojedyncze ogniska, będące skutkiem zawleczenia zakażeń HAV w wyniku wyjazdów turystycznych do krajów o nadal wysokiej endemiczności ich występowania.
W roku bieżącym w Polsce obserwowany jest wzrost zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A), w związku z powyższym zaleca się prowadzenie ciągłej profilaktyki polegającej na:
- przestrzeganiu elementarnych zasad higieny (dokładne mycie rąk po skorzystaniu z toalety oraz przed każdym posiłkiem)
- dokładnym myciu warzyw i owoców przed spożyciem
- piciu wody przegotowanej lub butelkowanej
- stosowaniu dobrowolnych szczepień ochronnych przeciwko tej chorobie w grupie osób zatrudnionych przy produkcji i dystrybucji żywności oraz wody pitnej.
- Wykonywanie tych szczepień jest także zalecane dla osób planujących wyjazd do krajów o wysokiej endemiczności zachorowań na WZW A, w celu ochrony tych osób przed zachorowaniem oraz powstaniem ognisk epidemicznych na terenie kraju.
Opracowanie: PSSE w Wieruszowie
Wersja elektroniczna gazety
