Jednym z ważniejszych szkolnych problemów, z jakim stykamy się w relacjach z dziećmi i dorastającą młodzieżą jest zagrożenie jakie wynika z relacji internetowych.
Powszechność korzystania z internetu oraz idące za tym konsekwencje w postaci problemów wychowawczych ( agresywne zachowania w szkole, stany depresyjne, problemy w nauce, tracenie kontaktu ze światem realnym, bezrefleksyjne wchodzenie w rzeczywistość wirtualną …) stają się już niestety codziennością.
Uwodzenie online – to szczególnie bolesne doznanie dla młodej osoby, która szukając bratniej duszy, zrozumienia, wsparcia w internecie- staje się ofiarą agresywnej manipulacji emocjonalnej. Oto kilka ważnych uwag odnoszących się do w/w problemu, udostępnionych w ramach kampanii „Rozważni rodzice”:
„Uwodzenie online to proces, w którym osoba dorosła, za pośrednictwem internetu lub telefonu, buduje relację z dzieckiem w celu wykorzystania seksualnego, w tym również prezentowania materiałów pornograficznych, wyłudzania intymnych zdjęć, zmuszania do rejestrowania nagrań o charakterze seksualnym czy kontaktu seksualnego podczas spotkania. Nowe technologie ułatwiają sprawcom zbudowanie z dzieckiem bliskiej, intymnej relacji bez wiedzy rodziców. Znajomość dziecka ze sprawcą może przybrać m.in. formę relacji emocjonalnej, w której sprawca przyjmuje rolę chłopaka/dziewczyny i dąży do rozbudzenia w dziecku uczuć zakochania, lub relacji mentorskiej, w której sprawca wciela się w rolę osoby, która dziecko rozumie, wspiera i uczy. Proces uwodzenia w sieci jest zjawiskiem złożonym – czas trwania, intensywność kontaktu oraz sposób, w jaki przebiega, zależy zarówno od osobowości i potrzeb sprawcy, jak i potrzeb oraz zachowania ofiary. Aby osiągnąć swój cel, sprawca buduje bliską relację i emocjonalne porozumienie z dzieckiem, stosując różne techniki manipulacji i fałszując swoją tożsamość np. zaniżając swój wiek.
Uwodzenie dzieci w internecie zgodnie z polskim prawem jest przestępstwem!
Zachowania typowe dla sprawców uwodzenia
- Poszukiwanie ofiary wśród dzieci aktywnych online.
- Rozpoznawanie zainteresowań ofiary i jej potrzeb emocjonalnych. W wielu przypadkach sprawcy analizują treści publikowane przez dzieci w internecie, przede wszystkim w serwisach społecznościowych, a następnie wykorzystują uzyskaną wiedzę w kontaktach z dzieckiem.
- Zdobywanie zaufania dziecka. Sprawca, nawiązując relację, próbuje się z dzieckiem zaprzyjaźnić. Dokładnie je obserwuje i stara się oswoić ze sobą. Wykazuje zainteresowanie jego przeżyciami i problemami.
- Izolowanie dziecka i zbieranie informacji. Sprawca zwraca uwagę dziecka na niedostatki jego najbliższego otoczenia, np. brak zainteresowania ze strony rodziny i rówieśników, kreuje się na jedyną prawdziwie bliską osobę, nakłania dziecko do zachowania ich relacji w tajemnicy.
- Używanie wzmocnień pozytywnych. Sprawca jest miły dla dziecka, okazuje mu zainteresowanie lub obdarowuje prezentami.
- Poruszanie intymnych tematów. Sprawca oswaja dziecko z ideą współżycia seksualnego.
- Zachęcanie do ryzykownych zachowań. Między innymi przez prezentowanie materiałów pornograficznych, mających rozbudzić ciekawość dzieci i oswoić je z tematyką seksu, namawianie do robienia sobie intymnych zdjęć.
- Zrzucanie na dziecko odpowiedzialności.
- Szantaż. Na pewnym etapie relacji sprawca będący w posiadaniu zapisów krępujących rozmów, zdjęć lub filmów erotycznych z udziałem dziecka grozi mu ich upublicznieniem, żądając spotkania lub przesyłania kolejnych materiałów.
Zachowania dziecka – ofiary uwodzenia
Jako rodzic najlepiej znasz typowe zachowania twojego dziecka – jak zwykle reaguje, co sprawia mu przyjemność. Jeżeli coś w jego zachowaniu się zmienia i nie wiesz dlaczego, może to być niepokojącym sygnałem. Zwracaj szczególną uwagę na:
- wycofanie, smutek, obniżony nastrój;
- wahania nastroju;
- zachowania agresywne;
- nadmierną skrytość, szczególnie dotyczącą tego, co robi online (zakrywanie ekranu telefonu/tabletu, wychodzenie z pokoju, kiedy przychodzi wiadomość etc.);
- spotkania lub chęć spotkania z nieznanymi osobami przy jednoczesnej niechęci do rozmowy na ten temat;
- nie rozstawanie się z telefonem/tabletem, stres i nadmiernie emocjonalne reakcje w sytuacjach braku dostępu do internetu;
- zachowania autoagresywne, myśli samobójcze.
W przypadku nastolatków część z wymienionych zachowań może być związana z okresem dojrzewania. Tym niemniej należy się im przyglądać w kontekście konsekwencji niebezpiecznych relacji dziecka, szczególnie jeśli występują nieoczekiwanie i są intensywne.
Skala zjawiska
Z wielu zagrożeń dla młodych internautów uwodzenie budzi największe obawy rodziców. Według badań CBOS nawiązywania przez dziecko niebezpiecznych znajomości, w tym narażenia na ataki pedofilów lub nakłaniania do prostytucji, obawia się 43% rodziców. Tymczasem – co wykazały badania NASK – niemal jedna czwarta nastolatków (23,1%) przyznaje, że zdarzyło im się bezpośrednio spotkać z dorosłym poznanym w internecie. Spośród tych, którzy to robili, tylko 39% poinformowało o tym rodziców, 27% – kolegów, 5% – innego dorosłego, a aż 29% nie powiedziało o tym nikomu. Wynika z tego, że niemal 7% polskich nastolatków spotykało się z dorosłymi poznanymi w sieci, nikomu o tym nie mówiąc.
Według Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci, przeprowadzonej przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę w reprezentatywnej próbie dzieci w wieku 11–17 lat, co dwudzieste dziecko (5,1%) zawarło w internecie znajomość, w wyniku której ktoś próbował je namówić do zachowań o charakterze seksualnym.
Od czerwca 2010 roku uwodzenie dzieci w internecie jest przestępstwem. Każdy kolejny rok przynosi rosnącą liczbę wszczętych z tego przepisu postępowań. W roku 2016 odnotowano ich 529.
Prawo
Zgodnie z Kodeksem karnym (art. 200a) kto składa małoletniemu poniżej 15 lat za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej propozycję obcowania płciowego, poddania się lub wykonywania innej czynności seksualnej, udziału w produkowaniu lub utrwalaniu treści pornograficznych i zmierza do jej realizacji podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Natomiast, kto za pośrednictwem systemu teleinformatycznego lub sieci telekomunikacyjnej nawiązuje kontakt z małoletnim poniżej 15 roku życia, zmierzając za pomocą wprowadzenia w błąd, wykorzystania jego błędu, niezdolności do pojmowania sytuacji lub groźby bezprawnej do spotkania z nim w celu zgwałcenia go, współżycia seksualnego lub wykonania innej czynności seksualnej podlega karze do 3 lat pozbawienia wolności.
Uważne rodzicielstwo.
Silna więź z rodzicami to jeden z czynników chroniących młode osoby przed angażowaniem się w ryzykowne sytuacje.
Uważny rodzic to taki, który buduje pogłębioną relację ze swoim dzieckiem. Jest ciekawy doświadczeń i opinii dziecka, jego uczuć, marzeń, pomysłów i tego, jak rozumie świat.
Uważny rodzic obserwuje dziecko, próbuje zrozumieć jego potrzeby i przyczyny zachowania. Nie koncentruje się wyłącznie na realizowaniu celów wychowawczych, duże znaczenie ma dla niego budowanie emocjonalnego porozumienia z dzieckiem opartego na szacunku i zaufaniu.
Taką relację najlepiej budować z dzieckiem od samego początku, ale nigdy nie jest za późno, żeby zacząć ją rozwijać.
Ważne rozmowy.
Rozmowy dotyczące tzw. trudnych tematów powinny być naturalnym, dostosowanym do wieku dziecka elementem codzienności, a nie jednorazowym wydarzeniem. Pamiętaj, żeby to był dialog, a nie wykład – bądź ciekawy doświadczeń i potrzeb swojego dziecka.
Wykorzystuj okazje, kiedy ważne dla rozwoju dziecka tematy – jak przyjaźń, relacje, bliskość, seksualność, odmienność, nietolerancja, problemy dorastania, ryzykowne zachowania etc. – pojawiają się w mediach, filmach czy serialach, jako pretekst do dyskusji i poznania przemyśleń dziecka. Jeżeli trudno ci o czymś rozmawiać ze swoim dzieckiem, nie musisz tego ukrywać. Po pierwsze, to i tak będzie widoczne w twoim zachowaniu, po drugie, rozmawiając, uczysz swoje dziecko, że nawet jak temat jest trudny albo niekomfortowy, to i tak warto go podejmować.”
https://www.youtube.com/watch?v=jfPpOzf-62U
Wersja elektroniczna gazety
