WYPADKI PRZY PRACY I CHOROBY ZAWODOWE ROLNIKÓW
ORAZ DZIAŁANIA PREWENCYJNE KRUS NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO W 2020 ROKU
Marzec 2021 r.
- Wypadki przy pracy rolniczej i choroby zawodowe rolników
- Liczba wypadków przy pracy rolniczej, zgłoszonych na terenie województwa łódzkiego w 2020 roku
W 2020 roku do jednostek KRUS w województwie łódzkim zgłoszono 944 wypadki, tj. o 158 zdarzeń mniej niż w 2019 roku (spadek o 14,3%). Wśród zgłoszeń, nie było zdarzeń dotyczących pomocnika rolnika.
Wskaźnik wypadkowości w 2020 roku na terenie województwa łódzkiego wyniósł 7,9 (w 2019 roku wyniósł 8,5) i był najniższy w historii województwa łódzkiego.
Wykres przedstawia zarówno liczbę zgłoszonych wypadków, jak i liczbę ubezpieczonych rolników na terenie województwa łódzkiego, w latach 2015–2020. Linia tendencji zgłoszonych wypadków przy pracy rolniczej, cały czas wskazuje trend malejący.
- Zdefiniowane przez Oddział przyczyny spadku liczby zgłoszonych wypadków
Spadek liczby zgłoszonych wypadków w 2020 roku na terenie województwa łódzkiego jest utrzymaniem tendencji obserwowanej w poprzednich latach i wynikiem wielu czynników.
Duże znaczenie dla zmniejszenia wypadkowości wśród rolników województwa łódzkiego miały działania prewencyjne organizowane w latach poprzednich. Również stan pandemii mógł wpłynąć na mniejszą liczbę zgłoszeń. Rolnicy, którzy preferują tradycyjną formę (osobiste zgłoszenie do Placówki), w obawie o swój stan zdrowia mogli rezygnować ze zgłoszenia wypadku.
- Liczba zgłoszeń wypadków wg powiatów
powiat | Liczba wypadków zgłoszonych w 2020 roku | Liczba wypadków zgłoszonych w 2019 roku | Spadek / wzrost liczby zgłoszeń w porównaniu do 2019 r. | Spadek / wzrost
liczby zgłoszeń w % |
Bełchatowski | 26 | 33 | -7 | -21,2 |
Brzeziński | 21 | 22 | -1 | -4,5 |
Kutnowski | 66 | 75 | -8 | -12,0 |
Łaski | 16 | 23 | -7 | -30,4 |
Łęczycki | 49 | 64 | -15 | -23,4 |
Łowicki | 66 | 70 | -4 | -5,7 |
Łódzki Wschodni | 7 | 24 | -17 | -70,8 |
m. Łódź | 0 | 3 | -3 | – |
m. Piotrków Tryb. | 0 | 0 | – | – |
m. Skierniewice | 0 | 0 | – | – |
Opoczyński | 53 | 53 | – | 0,0 |
Pabianicki | 17 | 23 | -6 | -26,1 |
Pajęczański | 31 | 32 | -1 | -3,1 |
Piotrkowski | 79 | 79 | 0 | 0,0 |
Poddębicki | 32 | 39 | -7 | -17,9 |
Radomszczański | 55 | 87 | -33 | -36,8 |
Rawski | 50 | 62 | -8 | -19,4 |
Sieradzki | 136 | 148 | -12 | -8,1 |
Skierniewicki | 40 | 43 | -3 | -7,0 |
Tomaszowski | 60 | 77 | -17 | -22,1 |
Wieluński | 53 | 51 | +2 | +3,9 |
Wieruszowski | 32 | 29 | +3 | +10,3 |
Zduńskowolski | 18 | 16 | +2 | +12,5 |
Zgierski | 37 | 49 | -12 | -24,5 |
Razem | 944 | 1 102 | -158 | -14,3 |
Tylko w 2 powiatach wzrosła liczba zgłoszonych wypadków przy pracy rolniczej. W 3 miastach na prawach powiatu w 2020 roku nie zgłoszono żadnego wypadku przy pracy rolniczej. W pozostałych powiatach liczba zgłoszeń zmniejszyła się lub utrzymała na takim samym poziomie jak w 2019 roku.
- Wypadki ze skutkiem śmiertelnym
Spośród zdarzeń, z tytułu których w 2020 roku przyznano jednorazowe odszkodowanie – 4 to wypadki ze skutkiem śmiertelnym (o 2 mniej niż w 2019 roku). W sprawach, w których postępowanie powypadkowe zostało zakończone, wypadki śmiertelne zostały zakwalifikowane do czterech grup zdarzeń. Charakterystyka wypadków śmiertelnych:
-wypadek komunikacyjny (powiat łęczycki);
-utoniecie w stawie podczas nawadniania pól (powiat łowicki);
-poturbowanie przez byka (powiat wieruszowski);
-dociśniecie przez pług do ciągnika (powiat brzeziński).
- Liczba jednorazowych odszkodowań z tytułu chorób zawodowych rolników w 2020 r.
W 2020 roku przyznano 7 jednorazowych odszkodowań z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego chorobą zawodową (o 2 mniej niż w 2019 roku). Wśród chorób, w następstwie których wypłacono jednorazowe odszkodowania były choroby z dwóch grup jednostek chorobowych: choroby zakaźne lub pasożytnicze (5 przypadków) oraz przewlekłe nieodwracalne schorzenia układu oddechowego powstałe w następstwie działania substancji toksycznych, drażniących, uczulających w razie stwierdzenia niewydolności układu oddechowego (2 przypadki). Niezmiennie od lat, najczęstrzymi chorobami zawodowymi w województwie łódzkim były boreliozy.
- Działania prewencyjne i ich realizacja w roku 2020 na terenie województwa łódzkiego
Zgodnie z art. 63 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, Kasa realizuje działania na rzecz zapobiegania wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym rolników. Zgodnie z obecnym stanem zagrożeń zdrowia i życia w gospodarstwach rolnych, Prezes Kasy ustanowił następujące kierunki działalności prewencyjnej KRUS:
– prowadzenie planowej działalności prewencyjnej w oparciu o analizę przyczyn i okoliczności zgłoszonych wypadków oraz chorób zawodowych;
– oddziaływanie na likwidację zagrożeń i zapobieganie najczęściej występującym wypadkom, tj. z grup: „upadek osób”, „pochwycenie i uderzenie przez części ruchome maszyn i urządzeń” (w tym również wypadkom przy pozyskiwaniu i gospodarczej obróbce drewna) oraz „uderzenie, przygniecenie i pogryzienie przez zwierzęta”, poprzez m.in.: szkolenia, konkursy wiedzy, konkursy na bezpieczne gospodarstwo rolne, pokazy, stoiska informacyjne, indywidualny instruktaż;
– upowszechnianie zasad ochrony zdrowia i życia w gospodarstwie rolnym, a także prac i czynności szczególnie niebezpiecznych, których nie należy powierzać dzieciom do lat 16 w gospodarstwach rolnych, wśród rolników, ich dzieci i osób związanych ze środowiskiem wiejskim, poprzez najbardziej sprawdzone działania cieszące się popularnością wśród odbiorców;
– dostosowywanie działań do odbiorców, profilu produkcji w rejonie, a także istniejących zagrożeń wypadkowych i chorobowych;
– informowanie rolników o sposobach zapobiegania ukąszeniom przez kleszcze i zasadach postępowania w przypadku ukąszenia;
– intensyfikowanie działań prewencyjnych w regionach, w których wypadkowość jest nadal wysoka, a wskaźnik wypadkowości nie ulega zmniejszeniu;
– współpraca z instytucjami zainteresowanymi ochroną zdrowia i życia w prowadzeniu działań nad poprawą bezpieczeństwa i warunków pracy mieszkańców wsi.
Działania prewencyjne na terenie województwa łódzkiego w 2020 roku ze względu na stan pandemii nie były realizowane zgodnie z planem działań prewencyjnych. Konieczne było odwołanie znacznej części działań, w których dochodziło do bezpośrednich spotkań z rolnikami i dziećmi z terenów wiejskich. Stan pandemii wymusił poszukiwanie nowych form dotarcia do rolników.
- Analiza wypadków przy pracy rolniczej w województwie łódzkim w 2020 roku
Symbol | Kategoria wypadku | Liczba wypadków w 2020 roku | Udział procentowy |
02 | Upadek osób | 466 | 50,9% |
03 | Upadek przedmiotów | 55 | 6,0% |
04 | Zetknięcie się z ostrymi narzędziami ręcznymi i innymi ostrymi przedmiotami | 38 | 4,2% |
05 | Uderzenie, przygniecenie przez materiały i przedmioty transportowane mechanicznie lub ręcznie | 13 | 1,4% |
06 | Przejechanie, uderzenie, pochwycenie przez środek transportu w ruchu | 17 | 1,9% |
07 | Pochwycenie i uderzenie przez części ruchome maszyn i urządzeń | 115 | 12,6% |
08 | Uderzenie, przygniecenie, pogryzienie przez zwierzęta | 101 | 11,0% |
09 | Pożar, wybuch, działanie sił przyrody | 6 | 0,7% |
10 | Działanie skrajnych temperatur | 10 | 1,1% |
11 | Działanie materiałów szkodliwych | 1 | 0,1% |
12 | Nagłe zachorowania | 9 | 1,0% |
13 | Inne zdarzenia | 84 | 9,2% |
Razem | 915 | 100,0% |
W 2020 roku zakończono postępowanie powypadkowe w 915 sprawach. Struktura grup wypadkowych w ostatnich latach nie uległa znaczącym zmianom. W ubiegłym roku dominowały wypadki z trzech grup – „upadek osób” (50,9%), „pochwycenia i uderzenia przez ruchome części maszyn i urządzeń” (12,6%) oraz „uderzenia, przygniecenia i pogryzienia przez zwierzęta” (11,0%). Liczna była grupa „inne zdarzenia”, której katalog klasyfikowanych zdarzeń jest szeroki.
„Upadki osób” w 2020 roku stanowiły najliczniejszą grupę wypadkową tj. 50,9% (466 zdarzeń). Do upadków osób dochodziło najczęściej wskutek upadku z wysokości (144 zdarzenia – 15,7% ogólnej liczby wypadków), na powierzchni podwórzy, pól i ciągów komunikacyjnych (132 zdarzenia – 14,4% ogólnej liczby wypadków), oraz upadku z ciągników, przyczep i maszyn rolniczych – 89 przypadków (9,7% wszystkich). Główne przyczyny upadków osób to: zły stan nawierzchni podwórzy (blisko 23% wszystkich przyczyn w tej grupie), nieużywanie odpowiedniego obuwia roboczego (ponad 16% przyczyn), nieprawidłowy sposób wchodzenia i schodzenia z maszyn rolniczych oraz niekorzystanie z drabin.
Drugą grupą pod względem liczby wypadków występujących w indywidualnych gospodarstwach rolnych w 2020 roku w województwie łódzkim była grupa 07 – „pochwycenia przez ruchome części maszyn i urządzeń”. Do zdarzeń dochodziło najczęściej przy użyciu pilarek i innych maszyn skrawających (55 wypadków – 6,0% wszystkich zdarzeń). Pochwycenia takie stanowiły blisko 48% wszystkich pochwyceń przez maszyny, z użyciem których doszło do wypadku. Kolejnymi grupami, przy których dochodziło do pochwyceń były elektronarzędzia ręczne (23 pochwycenia) i inne pochwycenia (23 zdarzenia). Najmniej pochwyceń dotyczyło wałów przegubowo – teleskopowych (1 wypadek). Obserwujemy duży spadek liczby wypadków przy wałkach przegubowo-teleskopowych. Na taki stan rzeczy może mieć wpływ akcji wymiany osłon wałów przegubowo-teleskopowych, wznowionej w 2019 roku. Najczęstszymi przyczynami w tej grupie zdarzeń było: niewłaściwe operowanie kończynami w strefie niebezpiecznej maszyn (28,7%), niewłaściwe uchwycenie, trzymanie narzędzi (22,6%) oraz brak lub niewłaściwe osłony i zabezpieczenia ruchomych elementów maszyn (9,6%).
Do wypadków w grupie uderzenie, przygniecenie, pogryzienie przez zwierzęta, która była w 2020 roku trzecią najliczniejszą grupą zdarzeń, najczęściej dochodziło w czasie obsługi zwierząt: zadawania karmy, udoju i czyszczenia pomieszczeń inwentarskich. Do tej grupy zdarzeń zakwalifikowano 101 zdarzeń co stanowi 11,0% wszystkich wypadków. W tej grupie spadek liczby wypadków w porównaniu do roku 2019 wyniósł 1,5 punktu %. Do spadku liczby zdarzeń z udziałem zwierząt mogły mieć wpływ pokazy przedmiotów służących do poprawy bezpieczeństwa pracy (płyt przepędowych, lasek poskromów i poskromów pęcinowych), ale także spadek liczby gospodarstw zajmujących się produkcją zwierzęcą. Zdecydowaną większość wypadków w grupie 08 była spowodowana trzema głównymi przyczynami: agresja i narowistość zwierząt wynikająca z fizjologii (35%), niewłaściwy sposób obsługi (31%) oraz zaskoczenie niespodziewanym zdarzeniem (13%). Dochodziło do tego niezapewnienie dobrostanu zwierząt.
Do grupy inne zdarzenia zaklasyfikowano 84 wypadki, których nie można było zaliczyć do pozostałych grup. Najczęstszymi zdarzeniami w tej grupie były: nieskoordynowany, niewłaściwy ruch (złe stąpnięcie, szarpnięcie) oraz uwięzienia, zmiażdżenia (po 25 wypadków), i uderzenie przez obiekt w ruchu (odprysk metalu, wiór) – 20 zdarzeń. W grupie 13 nastąpił najwyższy spadek liczby wypadków (w porównaniu z rokiem 2019). Przyczynami zdarzeń najczęściej były: nieprawidłowe operowanie kończynami w strefie zagrożenia (14 razy), niewłaściwe trzymanie, uchwycenie narzędzi (9 razy) i nieużywanie środków ochrony indywidualnej (6 razy).
W wyniku „upadku przedmiotów” doszło na terenie województwa łódzkiego do 55 wypadków przy pracy rolniczej. Większość zdarzeń miała miejsce podczas rozładunku materiałów objętościowych, agregowania i napraw maszyn oraz urządzeń. Głównymi przyczynami wypadków w tej grupie były: niewłaściwe uchwycenie, trzymanie narzędzi i przedmiotów pracy (ponad 16% przyczyn), nieprawidłowe ułożenie ładunku (blisko 13% przyczyn).
Szóstą co do ilości wypadków grupą była grupa 04 – „zetknięcie z ostrymi narzędziami ręcznymi i innymi przedmiotami”. W zakończonych w 2020 roku postępowaniach powypadkowych, 38 wypadków zostało zakwalifikowanych do tej grupy. Do wypadków dochodziło głównie w wyniku użycia siekier i noży. Najczęstszą przyczyną zdarzeń z użyciem ostrych narzędzi było: operowanie kończynami w strefie zagrożenia (14 razy), stanowiące blisko 38% wszystkich przyczyn w tej grupie. Mniej liczne przyczyny to niewłaściwe uchwycenie narzędzi (10 zdarzeń stanowiących ponad 26% w tej grupie).
Pozostałe 6 grup wypadków klasyfikowanych przez KRUS stanowiło jedynie 6% wszystkich wypadków.
Profil produkcji
Przeważająca część wypadków w 2020 roku była zgłaszana przez właścicieli gospodarstw o mieszanym profilu produkcji (589 zdarzeń – 64,4%). Produkcja roślinna występowała w 274 gospodarstwach, w których doszło do zdarzenia (30,0% wszystkich), a produkcja zwierzęca w 44 gospodarstwach co stanowiło 4,8% gospodarstw, w których na terenie województwa łódzkiego zgłoszono w ubiegłym roku wypadki przy pracy rolniczej.
Wielkość gospodarstw
W 2020 roku do wypadków najczęściej dochodziło w gospodarstwach rolnych o małej powierzchni: 5–10 ha fizycznych (29,8%), 10–15 ha fizycznych (22,6%) i 1–5 ha fizycznych (19,6%). Te trzy grupy powierzchni (w ha fizycznych) stanowiły 72,0% wszystkich gospodarstw, z których zgłoszono wypadki. W gospodarstwach o powierzchni powyżej 15 hektarów fizycznych (6 grup powierzchni) doszło łącznie do 245 zdarzeń, w których zakończono postępowanie powypadkowe. Jest to odzwierciedlenie ogólnej struktury i powierzchni gospodarstw na terenie województwa łódzkiego.
Miejsce wypadku
W 2020 roku najczęściej do wypadków dochodziło w miejscach produkcji i magazynowania (569 zdarzeń – 62,2% wszystkich miejsc) oraz w miejscach hodowli, upraw i terenach zielonych (327 wypadków – 34,6%). Te dwie grupy miejsc są typowe dla pracy wykonywanej przez rolnika i stanowią łącznie 96,8% wszystkich miejsc, w których dochodziło w ubiegłym roku do wypadków przy pracy rolniczej.
Rodzaj pracy przy której doszło do zdarzenia
Z zestawienia wynika, że najczęściej do wypadków dochodzi podczas przemieszczanie się bez obciążenia (do i z miejsca) – 182 razy. Ta grupa zdarzeń stanowi 19,9% wszystkich wypadków. Drugą pod względem liczby wypadków grupą były wypadki podczas obsługi zwierząt (karmienie, dojenie, transport, czyszczenie). Przy obsłudze zwierząt odnotowano 152 zdarzenia. Podczas obsługi i eksploatacji maszyn do wypadków doszło 120 razy. W grupie ręczne prace transportowe (chodzenie z przenoszeniem w rękach, na barku itp.) w 2020 roku odnotowano 117 wypadków – co stanowi 12,8% wszystkich zdarzeń. Najrzadziej do wypadków dochodziło podczas prac rolniczych w gospodarstwie domowym – 2 zdarzenia (0,2% wszystkich rodzajów wykonywanych prac).
Urazy
W analizowanym okresie w województwie łódzkim, wskutek wypadków przy pracy rolniczej najczęściej dochodziło do urazów kończyn górnych (426 razy – 46,6% wszystkich urazów) i kończyn dolnych (331 razy – 36,2%). Łącznie urazy kończyn górnych i dolnych stanowiły 82,8% wszystkich urazów części ciała, do jakich dochodziło w 2020 roku. Urazy klatki piersiowej (41 zdarzenia – 4,5%), głowy i twarzy (36 zdarzeń – 3,9%), oraz wielonarządowe (33 razy – 3,6%) stanowiły znacznie mniejszą liczbę urazów doznanych w wypadkach przy pracy rolniczej w 2020 roku.
Udział maszyn w wypadkach
Podczas obsługi maszyn odnotowano w 2020 roku 357 zdarzeń wypadkowych (na 915 spraw zakończonych). Najczęściej do wypadków dochodziło przy obsłudze ciągników (79 zdarzeń – 22,1% wszystkich zdarzeń z udziałem maszyn), maszyn i urządzeń do pozyskiwania i obróbki drewna 67 zdarzeń – 18,8%), pozostałych maszyn i urządzeń (56 zdarzeń – 15,7%) oraz środków transportowych (51 zdarzeń – 14,3% maszyn).
Do wypadków bez udziału maszyn doszło 558 razy. Było to blisko 61% wszystkich zdarzeń, które uznano za wypadek przy pracy rolniczej.
- Działania szkoleniowe
W 2020 roku na terenie województwa łódzkiego zorganizowano szkolenia dla różnych grup odbiorców zamieszkujących tereny wiejskie. Łącznie w łódzkim przeprowadzono 116 szkoleń oraz 2 inne spotkania i konferencje na temat bhp w rolnictwie. Zmniejszenie liczby szkoleń i spotkań była spowodowana sytuacją epidemiologiczną w kraju. Duży spadek widać szczególnie w szkoleniach dla dzieci i dla uczniów szkół rolniczych. Placówki oświatowe przez znaczną część 2020 roku nie prowadziły zajęć stacjonarnych.
Dla rolników zorganizowano 99 różnego rodzaju szkoleń, w których uczestniczyło 1 765 rolników. Dzięki współpracy z Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego kilka szkoleń pod koniec 2020 roku miało formę webinariów (szkoleń zdalnych).
Dla dzieci rolników przez krótki okres organizowane były spotkania informacyjne w formie pogadanek, podczas których emitowano filmy i prezentacje multimedialne przedstawiające zagrożenia, na jakie narażone są dzieci pomagające i przebywające w gospodarstwach rolnych. Łącznie ze względu na ograniczenia epidemiologiczne zorganizowano tylko 13 takich spotkań, w których uczestniczyło 376 dzieci, uczniów szkół podstawowych.
Na szkoleniach i spotkaniach informacyjno-instruktażowych szczególną uwagę zwracano na zagrożenia wypadkowe oraz sposoby ich eliminowania – szczególnie powodujące upadki osób, pochwycenia przez ruchome części maszyn oraz urazy przy obsłudze zwierząt. Szkolenia połączone były z pokazami i konkursami wiedzy o BHP w rolnictwie. Uczestnicy szkoleń i spotkań organizowanych przez KRUS otrzymali broszury i ulotki o tematyce bhp w rolnictwie.
rodzaj | Liczba działań | Liczba uczestników | Liczba wsi | Liczba szkół |
Szkolenia i spotkania ogółem,
w tym: |
116 | 2 193 | 877 | 11 |
dla rolników | 99 | 1 765 | 837 | – |
dla uczniów szkół rolniczych | 0 | 0 | – | 0 |
dla dzieci i młodzieży | 13 | 376 | – | 11 |
dla osób związanych ze środowiskiem wiejskim | 4 | 52 | – | – |
Inne szkolenia, konferencje i spotkania dot. BHP w gospodarstwie rolnym | 2 | 72 | – | – |
- Działania pozaszkoleniowe
Na terenie województwa łódzkiego Kasa przeprowadziła w 2020 roku różnego rodzaju pozaszkoleniowe formy popularyzacji wiedzy o zagrożeniach i zasadach bezpiecznej pracy w rolnictwie: konkursy wiedzy o bhp, wystawy, pokazy, wizytacje prac żniwnych i stoiska informacyjne. Działania te skierowane były do mieszkańców terenów wiejskich: rolników, młodzieży i dzieci ze środowisk wiejskich. W organizację działań włączyły się również inne instytucje działające w środowisku rolniczym. W związku z sytuacją epidemiologiczną w I półroczu przeprowadzono szeroko rozpowszechnioną akcję rozdysponowania maseczek ochronnych dla rolników. Maseczki ochronne zostały bezpłatnie dostarczone przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego. W II półroczu na terenie województwa łódzkiego wprowadzono kilka nowych typów konkursów. Były to konkursy m.in. dla osób odwiedzających PT, osób kierowanych na rehabilitację leczniczą do CRR oraz konkurs dla ubezpieczonych, wysyłany z przekazami na IV kwartał.
Dla uczniów szkół rolniczych zorganizowany został konkurs wiedzy o bhp w rolnictwie dla uczniów kształcących się w zawodach rolniczych o zasięgu wojewódzkim w nowej formule. Znaczna część szkół przeprowadziła etap szkolny w formie zdalnej.
Dla uczniów szkół podstawowych przeprowadzono Ogólnopolski Konkurs Plastyczny „Bezpiecznie na wsi”. Rozstrzygnięcia konkursów, ich podsumowania oraz wręczanie laureatom i uczestnikom konkursu nagród rzeczowych odbywało się inaczej niż w latach poprzednich. Nagrody były dostarczane do szkół i pod adresy zamieszkania laureatów. Dla wyróżnionych przez Centralę, w czerwcu zorganizowano wręczenie nagród w siedzibie Oddziału.
Na zakończenie części szkoleń, przeprowadzono konkursy z zakresu bhp w rolnictwie, mające na celu utrwalenie wiedzy zdobytej podczas spotkań. Rolnicy i uczniowie będący uczestnikami szkoleń, rozwiązywali testy jedno lub wielokrotnego wyboru. Nagrody przekazane laureatom konkursów również miały na celu podniesienie poziomu bezpieczeństwa pracy w gospodarstwie rolnym. Były to m. in. bezpieczne elektronarzędzia, lampy LED, środki ochrony indywidualnej (rękawice, półmaski), kamizelki odblaskowe, bezpieczne drabiny, lampy robocze.
Częstym elementem szkoleń i spotkań były różnego typu pokazy: odzieży roboczej, środków ochrony osobistej i bezpiecznego użytkowania pilarek. Podczas spotkań prowadzono również pokazy przedmiotów poprawiających bezpieczeństwo podczas pracy ze zwierzętami: płyty przepędowe i poskromy.
Na stoiskach informacyjnych, których w 2020 r. zorganizowano znacznie mniej niż w latach poprzednich, uczestnicy imprez o charakterze rolniczym mogli zapoznać się z wydawnictwami prewencyjnymi, dotyczącymi zasad bezpiecznej pracy w rolnictwie oraz otrzymać elementy zwiększające bezpieczeństwo pracy w rolnictwie: środki ochrony osobistej i elementy odblaskowe.
Jednostki KRUS zorganizowały w województwie łódzkim pokazy wpływające na bezpieczeństwo pracy rolnika. Łącznie odbyło się 70 pokazów, w których uczestniczyło 1 606 i 22 wystawy, które odwiedziło 5 671 zainteresowanych. Najczęściej były to pokazy stosowania środków ochrony osobistej, odzieży roboczej i środków do bezpiecznej pracy ze zwierzętami.
W minionym roku współpracowaliśmy z mediami – głównie z samorządowymi portalami internetowymi. Łącznie przygotowanych zostało 21 artykułów dotyczących tematyki bezpieczeństwa i higieny pracy na wsi, opublikowanych na 74 portalach. Należy dodać do tego 2 artykuły prasowe i 1 audycję radiową.
Wśród materiałów prewencyjnych zaprojektowanych przez OR KRUS w Łodzi wykonano i zakupione kamizelki odblaskowe materiały piśmiennicze, narzędzia wielofunkcyjne, parasole z hasłem prewencyjnym. W celu poprawy bezpieczeństwa pracy w rolnictwie, na szkoleniach, spotkaniach i stoiskach informacyjnych rolnikom rękawice antyprzecięciowe z okularami i przyrządy do usuwania kleszczy.
Współpracowaliśmy z firmami i instytucjami z obszaru rolnictwa w celu działania na rzecz poprawy warunków pracy w rolnictwie. Warto wymienić współpracę z Urzędem Marszałkowskim Województwa Łódzkiego, Łódzkim Urzędem Wojewódzkim, Okręgowym Inspektoratem Pracy w Łodzi, Łódzkim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego, Państwową Strażą Pożarną, Izbą Rolniczą Województwa Łódzkiego, Krajowym Ośrodkiem Wsparcia Rolnictwa, Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Kuratorium Oświaty w Łodzi, Biurem Regionalnym Towarzystwem Ubezpieczeń Wzajemnych „TUW” w Łodzi i firmą SIPMA S. A.
Zwiększyła się liczba interwencji Ochotniczych Straży Pożarnych z wykorzystaniem zestawów PSP-R1, otrzymanych od KRUS. W 2020 roku Oddział Regionalny KRUS w Łodzi otrzymał 15 toreb (w 2019 roku 12 zestawów), które rozdysponował wśród jednostek OSP we wrześniu ubiegłego roku. Większa liczba toreb przekazanych w 2 ostatnich latach spowodowała większa liczbę interwencji z ich wykorzystaniem. W 2020 roku podjęto 318 interwencji (w 2019 roku – 285), w których udzielono pomocy 467 osobom, w tym 151 rolnikom.
Formy działań pozaszkoleniowych | Liczba działań | Liczba uczestników |
Konkursy wiedzy o bhp | 133 | 6 793 |
dla dzieci i młodzieży | 11 | 4 074 |
dla uczniów szkół rolniczych | 1 | 237 |
dla rolników | 121 | 2 482 |
Inne konkursy z elementami wiedzy o bhp | 4 | 95 |
dla rolników | 3 | 85 |
dla osób związanych ze środowiskiem wiejskim | 1 | 10 |
Współpraca z mediami | 24 | – |
artykuły prasowe | 2 | – |
audycje radiowe | 1 | – |
publikacje w internecie | 21 | – |
Stoiska informacyjne KRUS | 8 | 820 |
Pokazy ogółem | 70 | 1 606 |
pokazy bezpiecznego użytkowania maszyn i urządzeń | 9 | 192 |
pokazy odzieży roboczej | 5 | 85 |
pokazy środków ochrony osobistej | 49 | 1 234 |
inne pokazy (płyt przepędowych, poskromów) | 7 | 95 |
Wystawy dotycząca bezpiecznej pracy | 22 | 5 671 |
Przeglądy gospodarstw, wizytacje podczas prac polowych | 33 | – |
Inne pozaszkoleniowe działania prewencyjne (indywidualne zalecenia prewencyjne dla rolników zgłaszających dużą liczbę wypadków, rozdysponowanie maseczek itp.) | 23 | 4 668 |
- Dodatkowe działania zrealizowane na terenie województwa łódzkiego w 2020 r.
Oddział Regionalny KRUS w Łodzi wraz z podległymi placówkami podjął w 2020 roku drugi rok z rzędu dodatkowe działania prewencyjne w celu zapobiegania wypadkom z użyciem maszyn i urządzeń rolniczych. Były to: akcja wymiany osłon wałów przegubowo-teleskopowych oraz zwiększona liczba wizytacji prac żniwnych i pożniwnych. Dzięki współpracy z TUW „TUW” 50 rolników dokonało bezpłatnej wymiany 100 zużytych lub uszkodzonych osłon.
W 2020 roku OR KRUS w Łodzi po raz pierwszy zakupił przyrządy i zestawy do usuwania kleszczy. Zakup był związany z potrzebą zapobiegania chorobom zawodowym (głównie boreliozie), które coraz częściej zostają zgłaszane do KRUS.
Akcja rozdysponowania maseczek dla rolników w związku z pandemią była kolejnym unikatowym działaniem przeprowadzonym w Placówkach Kasy na terenie województwa łódzkiego. Bezpłatne maseczki były dostarczone przez Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego. Zaopatrzono 4 613 mieszkańców terenów wiejskich.
Nowym elementem były konkursy dla rolników odwiedzających Placówki (19 konkursów) i dla rolników wnioskujących o wyjazd na rehabilitację (3 konkursy).
W 2020 roku zorganizowano również 4 konkursy w formie krzyżówki. Zostały one opublikowane w miesięczniku RADA, wydawanym przez Łódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego oraz w miesięczniku W NOWEJ ROLI, wydawanym przez Izbę Rolniczą.
- Plany na 2021 rok
W 2021 roku działania prewencyjne KRUS w dalszym ciągu będą ukierunkowane na minimalizację liczby wypadków w najliczniej występujących grupach zdarzeń a także na profilaktykę związaną z chorobami zawodowymi rolników.
Najważniejsze kampanie:
Rola rolnika by upadku unikał – kampania zapobiegająca wypadkom z grupy „upadek osób”;
Nie ryzykujesz gdy znasz i szanujesz – kampania zmniejszająca ryzyko wystąpienia wypadków przy pracy ze zwierzętami gospodarskimi;
Mądrze postępujesz, wypadku nie spowodujesz – działanie na rzecz zmniejszenia liczby zdarzeń z użyciem maszyn i urządzeń rolniczych;
Rolniku nie daj się kleszczom – której celem jest profilaktyka chorób odkleszczowych, obecnie najczęściej odnotowywanych chorób zawodowych rolników;
Kości i stawy tez rolnika sprawy – kampania zwracająca uwagę na przyczyny chorób i urazów układu mięśniowo-szkieletowego, które poza dolegliwościami zwiększają ryzyko wypadku przy pracy rolniczej.
Przemysław Kraska
Oddział Regionalny KRUS w Łodzi
e-mail: przemyslaw.kraska@krus.gov.pl
tel. 502 745 030