Działo się w Kazimierzu nad Wisła w dniach 27-29 sierpnia 2021 roku. Imprezą towarzysząca tradycyjnie są targi sztuki ludowej i rękodzieła ludowego. Wystawcy zjechali się praktycznie z całej Polski. Różnorodność wzorów, bogata kolorystyka i indywidualna ekspresja twórcza, zaskakiwały oglądających co parę kroków. Wszystkie te wrażenia były podkreślone całym bogactwem muzycznym ludowych kapel, zespołów śpiewaczych, śpiewaków i instrumentalistów. Z prawdziwą przyjemnością podzielę się cząstką tych doznań i wrażeń.
Wacław Zabłocki
55. OGÓLNOPOLSKI FESTIWAL KAPEL
I ŚPIEWAKÓW LUDOWYCH 2021
Uczestniczyło:
26 Kapel,
27 Zespołów Śpiewaczych,
13 Instrumentalistów,
25 Solistów Śpiewaków,
oraz 24 grupy w konkursie „Mistrz i Uczeń”.
Jury stwierdza, że w konkursie festiwalowym wzięło udział około 650 artystów ludowych z 14 województw.
Jury oceniając dobór regionalnego repertuaru, cechy regionalnego stylu oraz poziom artystyczny, przyznało nagrody i wyróżnienia na łączną kwotę 85 tysięcy złotych.
W KATEGORII KAPEL
BASZTĘ – nagrodę główną w wysokości 3000 zł przyznano Kapeli im. Tadeusza Kubiaka z Leśmierza, woj. łódzkie
Jedną z trzech równorzędnych I nagrody przyznano:
Kapeli Romana Wojciechowskiego z Tomaszowa Mazowieckiego, woj. łódzkie
Jedną z czterech równorzędnych II nagrody otrzymują:
Rodzinna Kapela Kosylaków z Brzustowa, woj. łódzkie
Wyróżnienie dla:
Kapeli Józefa Tomczyka z Mroczek Małych, woj. łódzkie
W KATEGORII ZESPOŁÓW ŚPIEWACZYCH
BASZTĘ – nagrodę główną w wysokości 3000 zł przyznano Zespołowi Śpiewaczemu z Godziszowa, woj. lubelskie
Wyróżnienie dla:
Męskiej Grupy Śpiewaczej Zespołu „Ostrowiacy” z Ostrówka, woj. łódzkie
W KATEGORII SOLISTÓW INSTRUMENTALISTÓW
BASZTĘ – nagrodę główną festiwalu w wysokości 2000 zł przyznano Zbigniewowi Butrymowi, instrumentaliście z Janowa Lubelskiego, woj. lubelskie
W KATEGORII SOLISTÓW ŚPIEWAKÓW:
BASZTĘ – nagrodę główną festiwalu w wysokości 1500 zł przyznano Tomaszowi Słodyczce z Zębu, woj. małopolskie
Jedną z czterech równorzędne II nagród otrzymują:
Anna Skolimowska ze Stobnicy Piły, woj. łódzkie
W KONKURSIE „Mistrz i Uczeń”:
W grupie instrumentalistów:
Jedną z Dziewięciu równorzędnych nagród II stopnia otrzymują:
Roman Wojciechowski z Wiktorią Chwalińską z Teodozjów, woj. łódzkie
Józef Tomczyk z Julią Grzelaczyk z Mroczek Małych, woj. łódzkie
W grupie śpiewaków:
Jedną z sześciu równorzędnych otrzymują:
Jagoda Majtyka z zespołem śpiewaczym z Białej, woj. łódzkie
OGÓLNE UWAGI I ZALECENIA KOMISJI ARTYSTYCZNEJ
Jury 55. Ogólnopolskiego Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych składa serdeczne gratulacje wszystkim Laureatom i Uczestnikom spotkania kazimierskiego.
Jury pozytywnie odnotowuje fakt bardzo wysokiego poziomu artystycznego tegorocznej edycji Festiwalu we wszystkich kategoriach. W szczególności dotyczy to licznie występujących kapel oraz zespołów śpiewaczych, co znalazło odzwierciedlenie w ilości przyznanych nagród oraz wyróżnień. O ile wszakże zespoły śpiewacze działają we wszystkich regionach Polski, to obserwuje się zanik funkcjonowania kapel w ośrodkach, w których dawniej były one liczniej reprezentowane.
W kategoriach śpiewaczych – solistów i grup, wskazujemy na potrzebę prezentacji zróżnicowanego gatunkowo repertuaru, co pozwala lepiej i obiektywniej ocenić możliwości wykonawcze i zastosować się do czasowych wymogów regulaminu. Jeżeli wykonawca przedstawia utwory dłuższe, to nie tyle powinien je skracać, co ograniczyć ilość, np. do dwu lub zastosować inne realizacje.
Jury przypomina, że głównym celem Festiwalu jest ochrona tradycyjnego repertuaru oraz tradycyjnego stylu muzykowania i śpiewu. Tradycja ludowego śpiewu i muzykowania jest cenną i istotną częścią polskiego, niematerialnego dziedzictwa kulturowego, która to część nie może zostać zaprzepaszczona w nowych warunkach cywilizacyjnych. Stanowi ona bowiem o tożsamości lokalnej, regionalnej i ogólnonarodowej.
Komisja z pełnym przekonaniem i uznaniem konstatuje fakt, że Ogólnopolski Festiwal Kapel i Śpiewaków Ludowych wraz z Targami Sztuki Ludowej został już wpisany na krajową listę „dobrych praktyk”, służących realizacji postulatów zawartych w Konwencji UNESCO z 2003 roku o ochronie niematerialnego dziedzictwa kulturowego, na co zwracaliśmy uwagę także w poprzednich protokołach. Z przekonaniem wskazujemy wszakże, że ten kierunek działań winien być kontynuowany, bowiem wieloletnia tradycja organizacji Festiwalu, jego szeroki zasięg i uznanie kulturotwórczej roli zobowiązuje do podjęcia starań w UNESCO o wpisanie Festiwalu na odpowiednią światową listę dziedzictwa ludzkości.
Istotna rola festiwalu polega też na tym, że w jego trakcie przewijają się różne style i formy „uprawiania” i popularyzacji folkloru. Mamy tu zatem zarówno bardzo „korzenne” prezentacje oraz propozycje innych form przekazu tradycji.
Cieszy fakt, że zainteresowanie pielęgnowaniem tradycyjnego śpiewu i muzykowania rośnie wśród młodego pokolenia. W roku bieżącym młodzi artyści licznie i aktywnie występowali we wszystkich kategoriach konkursowych. Komisja zaobserwowała, że w wielu przypadkach młodzi zasilają dotychczasowe składy zespołów dorosłych – traktujemy to jako bardzo pozytywną tendencję. Rozwijający się konkurs „Mistrz i uczeń” dodatkowo ją wzmacnia. Istnieje wszakże potrzeba refleksji nad urealnieniem dosyć względnej granicy wiekowej pomiędzy uczniem (zakładamy dziecięcym) a już dorosłym, który ma możliwość występowania w konkursach głównych. Sugerujemy organizatorom, aby za wiek graniczny ucznia przyjąć rok dojrzałości.
Komisja z uznaniem podkreśla starania wykonawców o zachowanie w swoich prezentacjach autentycznego języka regionalnego, regionalnych strojów oraz niezwykle cennego archaicznego instrumentarium. Jednakże Komisja przypomina, że regulamin Festiwalu w dalszym ciągu nie przewiduje włączenia akordeonu do prezentacji festiwalowych. Wiele lat pracowaliśmy nad przywróceniem do tradycyjnego składu kapel harmonii polskiej i to się udało. Zatem za jednym ruchem nie możemy zmarnować tego dorobku. Jest wiele festiwali w Polsce, na których nikogo akordeon nie dziwi i jest dopuszczany do konkursu.
Jury nieustannie apeluje do władz samorządowych wszystkich szczebli, aby w dalszym ciągu wspierały ludowych artystów ze swoich obszarów administracyjnych. Ich działalność jest przecież sposobem promocji lokalnej kultury oraz własnych regionów na forum ogólnopolskim. Komisja z uznaniem dostrzega obecność w Kazimierzu, razem z wykonawcami, przedstawicieli władz samorządowych różnych szczebli. Dla artystów ludowych jest to znakomite wsparcie i dowód uznania ich talentu oraz osiągnięć artystycznych.
Streszczenie zaleceń Komisji Artystycznej
Wersja elektroniczna gazety
